Đường Văn
THI THOẠI, ĐẦU HẠ,
BÊN BỜ NHUỆ
GIANG
(Tản văn –
Hồi ức)
ĐƯỜNG VĂN
-
Đố anh nhớ
được bài thơ, đoạn thơ hoặc câu thơ đầu tiên đã gây ấn tượng đầu đời với mình…
cho đến tận bây giờ đấy?
Sau bữa phở điểm
tâm, sáng đầu hè nhễ nhại mồ hôi, Lê có vẻ phởn chí, lại khơi ngòi bàn phiếm về
thơ, vốn là những câu chuyện yêu
thích liên miên, không bao giờ dứt của hai đứa tôi, mỗi khi ngồi với nhau.
Tôi cười:
-
Hãy cứ pha café
đi đã! vừa nhấm nháp vừa chuyện cũng không muộn!
-
Có ngay! có ngay
đây!
Lê vừa nói
vừa mau mắn, tong tả mở tủ lạnh. Anh bạn tôi vốn hiếu khách và tính rất cẩn
thận, dù chỉ là một việc rất nhỏ.
-
Anh quên hai tách sáng qua ta chưa dùng; vì
anh bảo vừa uống xong ở nhà ông thông gia, tôi phải cho vào tủ lạnh đó sao?!
-
Ờ nhỉ! thời tiết
này mà uống càfe đá là quá hợp rồi! Này, nó có thể khởi hứng cho 1 bài tứ tuyệt
vịnh cà fê – phở được đấy!
-
Chịu! tôi chưa
thấy hứng đâu, chỉ thấy nóng quá! Anh làm trước đi!
-
Để xem! Để xem!...
Nhưng trở lại câu hỏi đầu tiên của anh. Đó là 1 vấn đề thú vị, ẩn chứa một thi thoại đích thực! Mỗi người yêu thơ
đều có con đường đến với thơ riêng của mình. Tới tuổi ngấp nghé thất thập này
mà cùng ôn, nhớ lại để cùng cười xòa cho cái thú vui đeo đẳng suốt đời mà chẳng
đi đến đâu,… có lẽ cũng vui và hay đấy! Hay chí ít cũng làm tiêu, quên được
phần nào cái nóng oi sớm sủa của những buổi sáng như sáng nay…
Tợp 1 ngụm nhỏ café đen đặc sánh, mát
lạnh, nghe tiếng lanh canh của đá cục va vào lòng cốc sứ, nhìn mông ra phía bờ
sông Nhuệ đã bắt đầu bốc lên làn hơi trăng trắng mờ mờ, chẳng biết sương hay
khói, hay mắt già hoa cà hoa cải, tôi trầm ngâm nhớ lại:
-
Không hiểu sao
lại thế, và thật khó có thể cắt nghĩa rành rẽ nguyên do, đoạn thơ đầu tiên ám
ảnh tôi suốt gần 60 năm qua là 1 đoạn thơ rất xoàng, của một tác giả nào đó, tôi cũng không để ý, trong sách Tập đọc lớp 3. Tôi còn nhớ như in những
câu sau:
CHÚ ĐI
TUẦN
(?)
… Trong đêm
khuya vắng vẻ,
Chú đi tuần
đêm nay.
Nép mình dưới
bóng hàng cây
Gió đông lạnh
buốt đôi tay chú rồi!...
… Chú đi qua
cổng trường,
Các cháu miền
Nam yêu mến,
Nhìn ánh điện,
qua khe phòng lưu luyến,
-
Các cháu ơi!
Các cháu ngủ
có ngon không?
Cửa kính che
kín gió,
Ấm áp dưới
mền bông.
Các cháu cứ
yên tâm ngủ nhé!
Trong đêm
khuya vắng vẻ,
Chú đi tuần
đêm nay!
Hải Phòng yên
giấc ngủ say...
Anh có biết
và nhớ bài thơ ấy của ai không?
-
Chịu! Tôi thấy
đoạn thơ cũng chỉ ở mức xêm xêm như thơ của đa số các vị ở CLB xã – phường ta thôi! xét về nghệ thuật thể
hiện. Nghĩa là đơn giản về ý, tứ, lời cũng mộc mạc, đơn nghĩa. Được cái vần vèo
trơn tru. Còn tất nhiên, nội dung tư tưởng tình cảm thì chuẩn quá, nhân văn,
nhân ái quá rồi! Có lẽ chính vì yếu tố này mà nó được tuyển vào SGK cho trẻ
học. Nhưng một bài thơ trung bình, không có gì đặc sắc, đặc biệt như vậy, tại
sao lại đủ sức neo giữ vào tâm hồn anh dai dẳng đến thế?