Ca dao về Bác Hồ
Vũ Nho
( Nói cho Võ Hà, phóng viên VOV, 12/5/2025)
Chúng ta đều biết câu nổi tiếng của nhà thơ Cu Ba Phê lích Pita Rôdri ghết : “Hồ Chí Minh tên Người là cả một niềm thơ”. Khi Bác Hồ khai sinh nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, các nhà thơ dân gian, các nhà thơ tên tuổi trong nước và thế giới đã viết về Người những bài thơ ca ngợi rất cảm động. Các nhà thơ nổi tiếng của Việt Nam: Tố Hữu, Xuân Diệu, Huy Cận, Chế Lan Viên, Tế Hanh, Hoàng Trung Thông, Bảo Định Giang,... đã viết về Người. Những bài thơ đó sau in thành tập “Sáng tháng Năm”, tên một bài thơ của Tố Hữu.
Các tác giả dân gian, những nhà thơ vô danh cũng viết nhiều bài ca dao ca ngợi Bác Hồ, có nhiều khi gọi Người là Cụ Hồ, là người cha của mọi người:
Bác Hồ là vị cha chung
Là sao bắc Đẩu, là vừng Thái Dương
Bắc đẩu là vì sao sáng, là vì sao định phương hướng. Còn Vừng thái Dương là vừng mặt trời đem ánh sáng cho mọi người.
Nói đến Bác Hồ là nói đến công lao to lớn của Người đổi với đất nước, với dân tộc:
Đố ai đếm được lá rừng
Đố ai đếm được mấy từng trời cao
Đố ai đếm hết vì sao
Đố ai đếm được công lao Bác Hồ
Công lao đó nhiều như lá rừng, cao như tầng trời, vô vàn như những vì sao…
Nhân dân ghi nhớ công lao và biết ơn Bác:
Núi cao là núi Thái Sơn
Ơn cao nghĩa cả là ơn Cụ Hồ
Sự ghi nhớ ơn nghĩa đó là ghi nhớ đời đời, ghi nhớ vĩnh cửu cùng với Đảng của Người:
Dù cho vật đổi sao dời
Ơn Cụ Hồ nghĩa Đảng đời đời không quên
Nhân dân ghi nhớ ơn nghĩa của cụ Hồ, ca ngợi vẻ đẹp cái tên của Người:
Tháp mười đẹp nhất bông sen
Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ
Điều thú vị là hai câu này là của nhà thơ Bảo Định Giang, nhưng nhân dân đã “dân gian hóa” thành ca dao của mình ca ngợi Bác.
Cũng nói về bông sen đẹp, tác giả dân gian lại có một so sánh khác về sự thiêng liêng, gần gũi của Cụ Hồ:
Bông sen thì để lễ chùa
Cụ Hồ thì để tôn thờ trong tâm
Nói đến Bác là nói đến một sức mạnh, một ý chí vững vàng không thể lay chuyển:
Cụ Hồ như cột trụ đồng
Muốn lay chẳng ngã, muốn rung chẳng rời
Bác Hồ thật vĩ đại. Chúng ta có tự hào vì có Bác, có một sức mạnh vựợt trội so với đại bác, tàu bay của kẻ thù:
Thẳng Tây có trăm máy bay
Không bằng một cái móng tay Cụ Hồ
Bác là niềm tin, là nguồn sức mạnh thần kì:
Mùa lạnh nhắc tên Hồ Chí Minh: Cái bụng ấm
Mùa nắng nhắc tên Hồ Chí Minh: mây thêu mặt trời hồng
Mùa Thu nhắc tên Hồ Chí Minh: mây lắng trời trong
Mùa Xuân nhắc tên Hồ Chí Minh: Cây cỏ đâm nhựa trổ bông
Lên rừng nhắc tên Hồ Chí Minh: quên cả chân chồn, leo dốc nhanh
Xuống đồng nhắc tên Hồ Chí Minh: cấy lúa suốt ngày không thấy mệt
Bữa ăn nhắc tên Hồ Chí Minh: đôi đũa và cơm như và ngọc
Nằm ngủ nhắc tên Hồ Chí Minh: trời tan bóng tối, ấm năm canh
Bác chăm lo cho những anh bộ đội để các anh có sức mạnh chiến đấu:
Cụ Hồ lo lắng quanh năm
Anh đắp chăn ấm anh nằm chiếu êm
Cụ Hồ lo nghĩ ngày đêm
Cho anh Vệ quốc có thêm đôi giầy
Những người đi dân công phục vụ các chiến dịch tự đông viên mình khi nghĩ đến Bác Hồ:
Cụ Hồ lo lắng sớm chiều
Dân công vất vả bấy nhiêu thấm gì
Không thể kể hết những vần thơ dân gian viết về công ơn của chủ tịch Hồ Chí Minh đối với dân với nước.
Xin được kết thúc bằng những câu một mạc của tác giả dân gian:
Uống nước là nhớ đến nguồn,
Cơm no áo ấm nhớ ơn Bác Hồ.
Ơn Bác Hồ sâu hơn Nam Hải,
Công Bác Hồ bằng dải Trường Sơn.
Nam Hải sâu ta đo cũng được,
Trường Sơn dài ta vượt cũng qua.
Công ơn của Bác bao la,
Nhân dân kể đến bao giờ cho xong…
Nhân dân không thể kể xong công ơn của Bác. Chúng tôi cũng không kể được hết những vần thơ dân gian nói về Bác Hồ, vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc. Xin dẫn lại lời của nhà văn Blaga Đimitrova để kết thúc bài này:
“Niềm hi vọng cũng có nhiều tên gọi khác nhau, song ở Việt Nam niềm hi vọng được tượng trưng là Chủ tịch Hồ Chí Minh”.
Chúng ta kỉ niệm ngày sinh của Người trong khi đất nước vươn mình trong kỉ nguyên mới. Niềm hi vọng đó càng lớn lao!
11/5/2025
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét