TẬP TRUYỆN NGẮN HAY CỦA
KIỀU BÍCH HẬU
Đọc “Trời là ta ở tột cùng nhân bản”, Nhà
xuất bản Hội Nhà Văn, 2021
Vũ
Nho
Mười sáu truyện ngắn chụm cùng một đề tài trẻ tự kỉ và trầm
cảm của Kiều Bích Hậu với hơn 300 trang in khổ cổ điển 13cm x 19cm là một tập truyện ngắn hay, để lại nhiều ấn tượng.
Có người cho rằng cùng một đề tài như thế rất dễ gây nhàm cho người đọc. Sao Kiều
Bích Hậu không chia sẻ, trộn thêm các đề tài khác? Thật ra, đây là một chủ ý của
tác giả. Cùng một đề tài, nhưng không truyện nào na ná truyện nào. Mỗi truyện
là một số phận, một cảnh ngộ. Truyện nào cũng gây tò mò, hấp dẫn cho người đọc.
Phải tự tin lắm mới sắp xếp cuốn sách như vậy.
Mười sáu truyện ngắn viết về trẻ tự kỉ, trầm cảm của Kiều Bích
Hậu bao gồm ba loại nhân vật chủ yếu. Tất nhiên, đầu tiên là những đứa trẻ tự kỉ.
Tiếp sau đó là cha mẹ chúng, những người “bị tội giời đày” đã sinh ra chúng. Và thứ ba là những
người thầy cô, huấn luyện viên, tình nguyện viên trong các Trung tâm nhận nuôi dưỡng và can thiệp để những đứa trẻ
đó có thể tự mình phục vụ các nhu cầu và có thể hòa nhập trở lại đời sống bình thường.
Nhà văn không phải
là bác sĩ chữa bệnh tự kỉ và trầm cảm, vì vậy, những dấu hiệu của bệnh tật và
cách chữa trị đối với lũ trẻ không phải là điều được quan tâm và viết kĩ. Điều
quan trọng nhất mà nhà văn hướng đến chính là số phận của những đứa trẻ và tấm
lòng của cha mẹ chúng. Những đứa trẻ đó có khi là báu vật của gia đình, của
dòng họ. Thế rồi bệnh tự kỉ, trầm cảm đã biến chúng thành gánh nặng của mẹ cha,
của những người thân. Nếu là bệnh thông thường thì còn có thuốc chữa, còn có hy
vọng khỏi bệnh. Còn tự kỉ và trầm cảm ư?
Đó là thứ mà bác sĩ và nền y học hiện tại “chỉ
giúp thuyên giảm chứ không thể chữa khỏi được bệnh. “Thế giới bó tay. Chúng tôi
làm gì hơn được!”- Vị bác sĩ nhanh chóng kết luận trước cả núi câu hỏi mà Lan
đau đớn đặt ra” (Vệt máu, trang 274). Chứng tự kỉ
nhưng mỗi đứa trẻ lại có những “tật” riêng không giống nhau. Bé Cam thì thường
“đập đầu vào bất cứ thứ gì khi xúc động mạnh,
hoặc muốn đòi hỏi gì đó. Nó cũng đập vỡ
tất cả những gì trước mặt. Nó thích nghe tiếng đồ bị vỡ, nhất là đồ sứ, thủy
tinh. Ban đêm nó không bao giờ ngủ mà chỉ la hét. Nhà trường bình thường không
nhận nó. Mẹ đẻ nó cũng không chấp nhận bệnh của nó…và bỏ đi…” ( Bí mật
của chồng, trang 29). Còn Võ, một trẻ tự kỉ khác thì chỉ ăn toàn thịt
và đánh mẹ tàn ác. “Mặt chị ( mẹ Võ) luôn tím bầm vì bị con đấm, tát. Cánh tay chị
chi chít vết răng cắn của con” (Vượt qua, trang 58). Bé Minh, con chị
Hà thì “cho đến năm bốn tuổi chỉ nằm, uống
sữa rồi khóc la, chứ không biết đi, biết nói, biết ăn cơm như trẻ bình thường “ (Mũi tên đỏ vút bay, trang 79) Bé Tâm
thì chứng tự kỉ làm cho bé kinh sợ người mẹ đẻ của mình “mỗi khi bé ngẩng mặt lên, nhìn mặt người phụ nữ ấy, bé thấy một khuôn mặt
méo mó dị dạng và dữ tợn, đặc biệt là đôi mắt lồi to như hai cái bát úp lên mặt,
nhìn như muốn nuốt chửng bé. Bé chỉ muốn chạy trốn” (Đêm dài ma ám, trang 105).
Cu Bim lại là một kiểu khác. “Bim lên ba
tuổi không biết nói, chỉ hét khi không vừa ý. Càng lớn nó càng có những cố tật
kì dị, bạ cái gì cũng bẻ gãy. Ống nước bằng kim loại trong nhà tắm mà Bim cũng
vặn gãy được. Và nó thường tấn công cu Bát, anh ruột nó bằng cái bút chì hoặc
bút bi. Có lần nó đâm thủng lưng anh bằng cái bút bi” (Cái chết của một thiên thần,
trang 131). “Liễu, thiếu nữ mười lăm tuổi bị tự kỉ, không biết nói, không biết
đọc, không biết viết. Tuy tự kỉ nhưng thiếu nữ này rất hiền, hay cười mơ màng”
(Khúc
hoan ca của trình yêu, trang 118). Quẫy, con của một đại gia đá quý Yên
Bái thì thích gây sự chú ý bằng cách leo vút lên cây cổ thụ như mèo rừng. Vắt vẻo
trên cành cao, Quẫy hú hét như động dại. Khi vào Trường thì tiếp tục tự làm chảy
máu để thu hút sự chú ý (Vệt máu, trang 271, 273).
