VIỆT NAM TRÊN TẠP CHÍ "NGỌN LỬA NHỎ" CỦA LIÊN XÔ
SÁU MIẾNG PHO MÁT
1.Mình mới đọc qua tạp chí Ngọn lửa nhỏ (Ogoniok) của Liên Xô, số 36, tháng 9/1950. Số tạp chí ra đời cách đây đã 75 năm.
Trong số tạp chí này, bạn đã dành cho Việt Nam 3 trang. Cần nhớ rằng đây là thời điểm mà Liên Xô vừa công nhận Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa (1/1950) sau rất nhiều nỗ lực của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ ta. Đây cũng là số tạp chí ra vào đúng dịp kỷ niệm 5 năm Quốc khánh của Nhà nước VNDCCH non trẻ.
Bài báo thứ nhất có tên "Dân tộc Việt Nam chiến thắng"(Народ Вьетнам победит). Bài báo thứ hai có tên "Trung với Nước, Hiếu với Dân" (Верен родине Верен народу).
2. Bài báo "Trung với Nước, Hiếu với Dân" chiếm trọn 2 trang 21 và 22, in kèm 4 bức ảnh đen trắng" Chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh, chân dung sĩ quan quân đội Во Сон Винь (Vo Son Vinh?),chân dung Anh hùng Уэн Ван Сой (Nguyen Van Soi?) và hình ảnh một chòi canh của Vùng giải phóng ở miền Bắc Việt Nam.
Điều mà mình đau khổ nhất từ nhiều ngày qua, là dù tra cứu và hỏi han các kiểu, vẫn không thể biết được tên thật và phiên hiệu đơn vị của Vo Son Vinh, người được tác giả K.Nepomyashi nhắc đến trong bài là ai. Trong bài này, mình xin được gọi anh là Vinh.
Theo như bài báo, tác giả gặp Vo Son Vinh tại Moskva, khi anh cùng đoàn đại biểu thanh niên VN sang Praha (Tiệp Khắc) dự Đại hội II Liên đoàn sinh viên quốc tế. (IUS) Tổ chức cánh tả này được thành lập ngày 27/8/1946 tại Tiệp Khắc, là đại diện cho 155 tổ chức sinh viên tại 112 quốc gia.
Theo như lời Vinh với tác giả bài báo, năm 1945, anh bỏ giảng đường đại học để tham gia Cách mạng. Trong câu chuyện, Vinh cho biết anh từng chiến đấu tại Hà Nội ngay sau ngày Toàn quốc kháng chiến (19/12/1946) và Chiến dịch giải phóng thị xã Bắc Kạn năm 1949. Anh từng giữ chức Tiểu đoàn trưởng, và trước ngày sang Liên Xô và Tiệp Khắc dự Đại hội, anh được giao nhiệm vụ Chỉ huy trung đoàn.
Vinh mang theo một cuốn album ảnh, và 4 bức ảnh đăng kèm bài báo là rút ra từ album đó.
Trong câu chuyện, Vinh ít nói về mình, mà kể về các chiến công của các đồng đội. Trong đó có chiến công của đồng đội cùng tiểu đoàn Nguyen Van Soi ( vẫn chưa tìm hiểu được tên thật là gì vì phiên ra tiếng Nga có thể sai). Vinh cho biết Soi đã được phong danh hiệu Anh hùng.
3. Vinh cũng kể cho nhà báo Xô viết về chiến công của Сау Дау, một "du kích nổi tiếng". Mình tìm hiểu thêm, thì biết đó là "vua mìn" Sáu Đậu, một trong những nhân vật nổi tiếng làm nên "Tiếng sấm đường Năm" khiến quân Pháp thất điên bát đảo. Các chiến sĩ du kích "Tiếng sấm đường Năm" đã mưu trí anh dũng đặt mìn, phá hủy tuyến đường sắt cùng các đoàn tàu chở vũ khí khí tài của địch. Theo cuốn "Tiếng Sấm đường Năm", NXB QĐND, tác giả Lê Hoài Thao, "vua mìn" Sáu Đậu tên thật là Nguyễn Văn Huân (người xã Cộng Hoà - huyện Yên Mỹ, Hưng Yên )
Những lời Vo Son Vinh kể trong bài báo về Sáu Đậu 68 năm trước, cũng khá phù hợp với những gì mà tác giả Lê Hoài Thao viết trong cuốn sách trên. Nhưng trong cuốn "Mùa lúa trổ đòng", tiểu thuyết của Đỗ Thị Hiền Hòa ( NXB QĐND 2004) cũng viết về du kích đường Năm, thì Sáu Đậu lại có tên thật là Nguyễn Văn Thường quê ở Bình Giang, Hải Dương (?).
Theo Đỗ Thị Hiền Hòa, biệt danh Sáu Đậu ra đời như sau:
"Anh nổi tiếng dũng cảm và được gắn cái danh hiệu "vua mìn" từ những ngày đầu kháng chiến. Anh thích uống rượu và thường nhắm với đậu phụ. Khi ra trận anh thường mang theo một nậm rượu và mấy cái đậu rán. Hôm ấy chôn mìn xong anh tìm một chỗ kín ngồi đợi giặc, tranh thủ bỏ rượu ra uống, Trước khi đi anh đã chuyển bị sẵn sáu tấm đậu xuyên vào dây treo lủng lẳng ở cổ. Nào ngờ vừa bỏ rượu ra thì giặc ập đến. Thế là mìn chả kịp giật, anh co cẳng chạy một mạch. Đến chỗ an toàn, anh ngồi thừ ra thở và cứ xuýt xoa:
-Tiếc quá, sáu cái đậu rơi đâu mất rồi!
Anh em trêu:
- Cái đầu bố còn suýt mất nữa là mấy cái đậu.
- Nhưng mà tao vẫn tiếc sáu cái đậu, đang định nhắm thì...
Thế là từ đó anh được mang cái tên Sáu Đậu".
Gỉa thiết này khá tương đồng với chuyện kể của Vo Son Vinh 68 năm trước ở Moskva, chỉ có điều là 'vua mìn" đã kịp chén 6 cái đậu khi chờ tàu địch đến.
Chắc do bất đồng ngôn ngữ phiên dịch sao đó, nên nhà báo Liên Xô lại hiểu "sáu miếng đậu phụ rán" thành "Sáu miếng pho mát". Hehe, nông dân VN thời đó kiếm đâu ra pho mát mà chén, mà có khi cho cũng không biết ăn ấy chứ. Tác giả Nepomnyashi viết Vinh kể khi chờ tàu hỏa của địch đến, "vua mìn" đã chén hết "6 miếng pho mát" và sau đó giật mìn lập được chiến công lật được 6 toa tàu địch.
4. Mình tìm hiểu qua các cuốn sách, bài báo về hoạt động đối ngoại của nước ta thời kỳ chống Pháp, thì thông tin đoàn đại biểu VN dự Đại hội II Liên đoàn sinh viên quốc tế1950, thì tịnh không có một dòng nào.
Vậy nên bài báo viết 75 năm trước trên báo Ngọn lửa nhỏ của LX đã cho chúng ta biết được rằng ngay trong những năm tháng trường kỳ chống Pháp gian khổ, lãnh đạo Chính phủ VNDCCH đã rất quan tâm chú trọng đến hoạt động đối ngoại nhân dân , tìm cách đưa được các đại biểu của nước Cộng hòa non trẻ đang chiến đấu chống ngoại xâm đến với các diễn đàn, hội nghị quốc tế.
Thật may, trong cuốn tạp chí này mình tìm được một bức ảnh quý với chú thích: Các đoàn đại biểu sinh viên Trung Quốc, Việt Nam, Triều Tiên đã đến Moskva trên đường đến Đại hội II Liên đoàn sinh viên quốc tế tổ chức tại Praha. Trong ảnh: Các đại biểu Trung Quốc và Việt Nam tại nhà ga Yaroslavsky.
Như vậy có thể suy đoán đoàn đại biểu VN đã sang Trung Quốc và đáp tàu liên vận đến Moskva. Ảnh này là cảnh đón tiếp đoàn tại sân ga Yaroslavsky ở Moskva.
Trong đoàn này, như chúng ta đã biết, chắc chắn có sĩ quan Vo Son Vinh.
Và chắc chắn có ông Lương Văn Tích, đã mất năm 2012 tại Séc. Ông Tích có mặt trong đoàn đại biểu VN năm đó, sau Đại hội đã nhận được học bổng và theo học tại Bách khoa Praha. Năm 1957, ông là phiên dịch cho Hồ Chủ tịch khi Người sang thăm Tiệp Khắc. Ông Tích lấy vợ Tiệp Khắc, đã có thời kỳ 2 vợ chồng về VN công tác và sau đó quay trở lại Praha và sống ở đó cho đến ngày ông qua đời.
Những người của một thời đã ra đi. Ông Lương Văn Tích chúng ta đã biết về só phận của ông.
Nhưng Vo Son Vinh, rồi Nguyen Van Soi, tên thật của họ là gì, số phận tiếp theo của họ ra sao? Thật tuyệt vời là qua những dòng này, có ai đó cho biết được thêm thông tin.
Và cả Sáu Đậu, "sáu miếng pho mát" nữa chứ?Tên thật của ông là gì, ở đâu?
Những câu hỏi của lịch sử chưa xa.
TỪ FB CỦA PHAN VIỆT HÙNG
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét