LỜI HƯƠNG KHÓI

 

THƠ BÙI QUANG THANH 

      

LẼ RA, TÔI ĐÃ LÀ LIỆT SĨ KHÔNG MỘ, KHÔNG TÊN:

Ngày 27/7, ngày toàn dân tưởng nhớ đến các anh linh Anh hùng Liệt sĩ đã vì nước quên thân; tri ân những Bà Mẹ Việt Anh hùng và những người thương binh, bệnh binh đã hiến một phần sức lực, thân thể, máu xương của mình cho Đất Nước.

Lẽ ra tôi đã là Liệt sĩ không mộ, không tên trong rừng thẳm của đất nước Cam Pu Chia những năm 1972, những tháng ngày trong mặt trận Tây Nguyên ác liệt và gian khó.

Tháng 8 năm 1972, sau ba tháng sốt rét triền miên, tôi phải rời tuyến trước để tìm vê bệnh viện. Nơi tôi phải đến là Đội điều trị 25 mới từ Bắc vào, cách đó 2 ngày đường rừng. Lẽ ra có y tá đưa tôi đi nhưng do có một đồng đội lên cơn ác tính, y tá Tiến phải theo hộ tống cáng nên tôi đành lê gót một mình, chờ Tiến quay lại đón. Gần 3 ngày, hai đêm, tôi lê lết trên đường giao liên trên đất Natakiri miền đông bắc Cam Pu Chia, giữa thâm u vắng lặng, không có một mẩu lương khô, không còn một viên dinh dưỡng. Nước suối đổ đầy bi đông, nhặt những mầm lá chua làm thức ăn, khẩu AK47 đạn đã lên nòng, tôi vặt vẹo trên con đường vắng lặng, lần theo ám hiệu của giao liên mà đi về hướng tây.

Ngày thứ 3, kiệt sức nằm lại trên đám lá cây dâu da rừng mà mấy anh lính trẻ vừa chặt hạ, tôi ngấu nghiến những quả dâu non màu tim tím, lông tơ non mượt, nhớt và chua bỏ mồm trệu trạo rồi thiếp luôn giữa rừng. Một cô y sĩ của Đội điều trị 25 trên đường ra rẫy hái lá sắn đã bắt gặp, dìu tôi về Trạm và tôi đã lịm ngất 3 ngày sau mới tỉnh. Hồng cầu chỉ còn 1,3 triệu, lách sưng to số 4.

Sau này, lấy cảm xúc là mình đã chết , chết lặng lẽ giữa đại ngàn, không mồ ma, không đồng đội, không hương khói... tôi đã viết bài thơ "Lời hương khói"

LỜI HƯƠNG KHÓI

Khúc 1

Trước khi lẫn vào thinh không khói bếp Mẹ nhen níu mãi vào rơm rạ. Giọt buồn cay xè mái lá. Cao rộng trời mây không gói nổi khôn cùng của kẻ ly hương.

Mắt Mẹ mờ sau bụi bặm thời gian. Khói thành mây, nắng thành sương, lá vàng rưng rưng vườn cũ.

Nón lá áo tơi treo chùng vách nhớ. Vòi hái cong, lưỡi liềm cong ngoéo một thuở ruộng đồng.

Con đi. No tròn ba lô con cóc sau lưng. Hoa cỏ may găm đầy quần bộ binh đũng chấm ngang đầu gối.

Khúc 2

Mỗi quả thị vàng đều mơ thành Cô Tấm: Thảo thơm giặt giũ, bếp núc tương cà, lúng túng đánh rơi hài đêm hội dân ca.

Gốc tre già dãi dầu bão giông, gió mưa quăng quật tơi bời vẫn khát khao mãi là thành lũy.

Mẹ dâng hiến cho đời những gì mình có. Hạnh phúc được phân thân qua mỗi kỳ sinh nở, hạnh phúc được sẻ chia trong vụn vặt đời thường.

Đôi vai gầy gánh trăm mùa lúa, xuyên vạn ngày sương, gánh cả thời con gái qua sông. Cha vào Vệ quốc quân, Mẹ chẳng để nhớ thương biến thành Tô Thị. Mẹ dạy: Chim có tổ, cáo có rừng. Mẹ đếm từng ngày kị ông, giỗ cố. Mẹ mòn lưỡi lừa cá xương bù giọt sữa kiệt khô trong bầu vú xanh gầy. Mẹ ngắm con tằm khôn lớn trên tay mà không dám chờ ngày tằm nhả tơ thành lụa.

Khúc 3

Cơn sốt bất ngờ bắt con nằm lại, đêm lạc rừng khắc khoải tiếng từ quy. Cánh võng “Tô Châu” quây tròn tổ kén ủ con tằm chống những cơn run.

Mấy quả dâu rừng chiều nao đồng đội hái, tê tê đầu lưỡi mềm lại bờ môi; lỗ thủng vô tình trên bọc võng xanh xanh một đốm sao trời. Là mắt Mẹ dõi tìm con chăng Mẹ - giọt mắt khô hút bóng con về, đồng tử tia hình sao năm cánh, chập chờn cơn tỉnh, cơn mê...

Đêm rừng già đơn lạnh. Gió ngàn ru lời Mẹ xa đưa. Đồng đội ơi! Sau giòn giã tiểu liên, trầm hùng đại bác, lộc xuân xanh chồi có khuất nẻo mòn xưa? Và Bình Minh - khi nhịp cầu nối lại, gương mặt Người sẽ rực rỡ nhường bao, đừng dồn hết hào quang soi mắt Mẹ, sau rạng ngời là diệu vợi niềm đau…

Đôi gót trẻ chưa dầm hết chín phương trời đất, chưa thành vai sắt chân đồng trên đôi dép tuột quai. Thằng con Mẹ háu ăn chóng đói, trân trân ngó mãi sao trời...

Khúc 4

Nghèn nghẽn tiếng "ầu ơ...", cánh võng không bàn tay hụt hẫng. Cuối vườn thu vơi bay từng sợi nắng, rứt gì lòng mẹ - Thu ơi! Khói hương thơm đến lạnh người. Ngọn khói: tóc mây - chân hương: nguồn cội. Kẽo kẹt từ vồng tre ấm bụi "tre già măng mọc" mà thương.

Nơi Mẹ tiễn con đi - nơi Mẹ ngóng con về - nơi đồng vọng.

Sừng sững tượng đài Chiến thắng - đìu hiu dáng Mẹ lưng còng.

Sao con là ráng mây hun hút cuối tầm, là ngọn buốt thổi phơ thêm mái tóc?

Con là khói mây bay giữa trời Tổ quốc, mãi không cùng trong lòng mẹ bao la.

Hà Tĩnh, 1998*

* Bài thơ được Giải thưởng tại cuộc thi "Hướng tới giao thừa thiên kỷ" 1998 - 1999 do Tạp chí Văn nghệ quân đội và Tổng cục Chính trị QĐNDVN tổ chức.