Gơt & con quỷ trong Faust

 Gơt & con quỷ trong Faust

Nguyễn Văn Hoa ( Tháp Dương  Bắc Ninh )

 

1 Đặt vấn đề 

Con quỷ  rất gần gũi với tâm thức  dân gian .

Còn trong tác phẩm Faust , con quỷ Mephistopheles xuất hiên trong cả hai tập của tác phẩm có 12.110 câu .

Gơt có nhiều sáng tạo trong vai diển này. Nhiều diễn viên nổi tiếng cũng nhờ nhập vai con quỷ này.

Vậy vai diễn này thế nào 

?

Tóm tắt hành trình của quỷ

2.1 Gơt ngay từ đầu đã cho con quỷ gặp Ông Giời , 

Der Herr

Kennst du den Faust ?

Mephistopheles

Den Doktor

Der Herr

Mein Knecht!

( dịch 

Ông Giời 

Có biết Faust

Quỷ

Tiến sỹ ?)

Ông Giời

Người hầu của ta)

Như vậy Gơt "  lộ bài ngay "cho độc giả biết Ông Giời là tổng đạo diễn , quỷ chỉ là 1 vai diễn trong tổng thể Bi kịch này.

2.2 Chó biến thành quỷ 

Faust uyên bác nhưng còn tham vong nhưng lực bất tòng tâm , đã định tự tử , nhưng chợt nghe thánh ca và chuông nhà thờ , dừng tự tử ,

Faust  đi bộ cùng đồng nghiệp, chơt gặp chó xù, 

Về nhà Faust, Gơt cho  chó xù biến thành Mephistopheles.

 Hợp đồng ký  bằng giọt máu của Faust với quỷ.

( Quỷ

Bạn ký tên cho mình bằng một giọt máu 

Du unterzeichnest dich mit einem Troepfchen Blut)

Quỷ còn nói 

Máu là một chất lỏng đặc biệt 

Blut ist ein ganz berondner Saft)

Nếu Faust vượt qua thử thách của quỷ giữ được linh hồn thì quỷ là nô lê cho Faust , ngược lạị nếu  thua sẽ chết tươi và xuống địa ngục phục vụ con quỷ .

2.3 Quỷ lừa đảo Marthe   hàng xóm Gretchen 

Gơt phản chiếu thời đại vào trong tác phẩm, thời ông thì Na po le on  Pháp xâm lược Đức , trai tráng ra trận , mất tích.

Mụ hàng xóm của Gretchen buồn phiền và mong có cái giấy chứng tử của chồng, gã đã bỏ rơi mụ từ lâu 

( mụ bị bỏ rơi ở đống rơm

Đừng làm anh ấy  buồn 

Có Ông Giời mới biết , hãy yêu anh nồng nàn

( mụ ấy khóc )

Có lẽ anh ấy đã chết rồi ! Ôi đau đớn quá!

Giá như tôi có giấy chứng tử của chồng tôi

Taet ihn , weiss Gott, recht helich liebe

( Sie weint ).

Vielleicht ist er gar tot ! O Pein !Haett ich nur einen Totenschein!).

Quỷ đã lừa rối và lừa tình mụ . Dùng mụ làm " nội gián " để áp dụng mỹ nhân kế  qua Gretchen với Faust.

Faust sau khi uống thuốc cải lão hoàn đồng của phù thủy , đẹp trai, và soi gương ma thuật nhìn  Gretchen nhầm là Helene  nữ thần thoạt Hy Lạp

2.4 Quỷ hãm hại Gretchen 

Quỷ ủ mưu để Faust chìm đắm trong nhục dục với Gretchen , bí mật dấu quà hộp trang sức cho Gretchen.

Lần một quà được mẹ nàng đưa cho nhà thờ.

Quỷ quyết tâm lén lút đưa quà hộp trang sức lần 2, thao túng tâm lý mụ hàng xóm khát tình và tham lam, mụ khuyên Gretchen dấu mẹ.

Nàng đã bị quỷ ám.

Yêu Faust  và bi kịch cả nhà đều chêt.

3

Kết luận

Ông Giời theo Gớt là tổng đạo diễn , quỷ ám số phận các nhân vật.

Kết thúc tập 1 Gớt cho Gretchen được cứu dỗi , cuối tập 2 , Gớt cho người thắng quỷ.

Faust và Gretchen  gặp lại nhau, cùng lên trời.

Theo tôi Bi kịch Faust được  độc giả  hàng trăm quốc gia tìm đọc ,  bên cạnh Faust , Gretchen có lẽ còn vì con quỷ quá thông minh thâm độc./.

( hết bài viết )

Đà lạt mùa hoa dã quỳ 2023

( Sie weint ).

Vielleicht ist er gar tot ! O Pein !Haett ich nur einen