GỚT VÀ 12 +1 BẠN GÁI

 

GỚT VÀ 12 +1 BẠN GÁI Sửa

Nguyễn Văn Hoa ( Tháp Dương  Bắc Ninh)

Nguồn:" Goethe Freundin.de"

 

 

1 Đặt vấn đề

Gơt là nhà thơ nổi tiếng  hàng đầu của Đức hơn 200 năm qua.

 

 

 Gơt( JOHANN WOLFGANG VON GOETHE 1749- 1832)  có nhiều tác phẩm lưu danh thiên cổ,  ví dụ Bi kịch Nắm Đấm ( Tragoedie Faust),

Song song dân gian Đức còn truyền khẩu các câu chuyện ông với  12+ 1 bạn gái ! 

Họ là những người rất quan trọng và có  ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc đời và tác phẩm  của Gơt .

Nhà xuất bản FA Ckermann ở Munich  có kỳ  công kiểm chứng, lưu giữ và còn  in chân dung các  bạn gái Gớt thành  bộ bưu ảnh .

2 Chấm phá 12+1  bạn gái của Gơt

 ( Feundin von Goethe):

Cập nhật thông tin kiểm chứng đến nay Gơt có 12+1 bạn gái (Freundinnen ):

1 Katchen  gặp 1766 ở Leipzig

2 Schoenkopf con gái chủ trọ  Anna Katharina, ( 1746-1810)  Gớt quen cô1766 ở Leipzig!

3 Friederike Oese (1748 -1829) quen  1766 ở Leipzig. Cô là con gái một họa sỹ có ảnh hưởng rất lớn đến quan điểm Gớt về nghệ thuật cổ điển . Cô và Gơt có nhiều thư trao đổi nhiều năm sau  .

4 Friederike Eliesabeth gặp 1766 Leipzig.

5 Friederike Brion ( 1751-1813) Gơt gặp ở Strasburg. Cô là con gái mục sư. Quan hệ Từ 1770 đến 1771 . 

6 Charlotte Buff. ( 1753- 1828) gặp 1772 , cô là động cơ Gơt viết  tác phẩm  " Nỗi buồn chàng Werther" của Gớt.

Quang Chiến ( 1941-2021) đã dịch sang tiếng Việt.

7 Anna Elizabeth con gái chủ ngân hàng Frankfurt. Địa vị xã hội cao hơn Gơt.

8 Anna Amalia nữ công tước Weimar.

9 Corona Schroeter ( 1751- 1802).

7 Charlotte Kestner 1972 ở Wetzlar

8  Charlotte Verso. Ca sĩ nhạc sỹ ! Cô đã biểu diễn tác phẩm " Erlkoenig" của Gơt.

9 Backer Neumann( 1778-1797). Cô là diễn viên từng diễn kịch với Gơt ở nhà hát Weimar 1791.

10 Minchen Herzlieb( 1789- 1865). Gơt gặp cô ở Jena. Cô là con chủ Nhà xuất bản Frommann Jena.

11 Urike von Levetzow( 1804 - 1899). Gớt gặp ở một Spa khi cô 17 tuổi. .Ông   làm sinh nhật 74 tuổi  có mặt cô dự. Sự kiện này khi ấy gây dư luận sóng ngầm  trái chiều về Gơt.

12 Marianavon Willemer ( 1784-1860).1814 gặp riêng Gơt. 1815 cô sống chung với Gơt.

Trong số bạn gái thì đặc biệt có tình bạn  thứ 12 +1 của Gớt ; gắn bó 12 năm với bà Charlotte von Stein ( 1742- 1827). Gơt  gặp bà  ở Weimar. Nơi đây ông có sự nghiệp và trở  thành bất tử.

. Đây là tình bạn nổi bật nhất  của Gơt  còn được dân gian truyền tụng ca ngợi đến nay , Đó là mối tình bạn khác giới với quý bà  Charlotte von Stein. người có uy danh, bà cũng kết giao với gia đình  Friedrich Schller(ông là bạn cùng giới trân trọng thân thiết với Gơt).Nay tại Đức  vẫn có tượng đôi hai ông .

Qua  Kiểm chứng, Bảo tàng quốc gia Gơt tại thành phố Weimar  đã số hóa   hàng nghìn bức thư Gớt đã gửi cho Charlotte .von Stein !

Một tình bạn vĩ đại bất tử có một không hai trong lịch sử văn học Đức.

  Mấy nét về Bà Charlotte von Stein

 Bà  sinh 1742 Gơt sinh 1749 ! Bà hơn Gớt 7 tuổi.

Bà mất 1827! Gơt mất 1832!  Bà mất trước ông 5 năm.

Bà thọ 85 tuổi. Gơt thọ 83 tuổi ! 

Năm 1764 khi 22 tuổi Bà có chồng . Hôn nhân không tình yêu. Bà có 7 người con( 4 gái 3 trai ).

Năm 1793 bà hóa chồng năm   51 tuổi , khi Gơt 47 tuổi.

Năm  1774 hai người gặp nhau ở Weimar. Khi ấy Gơt 25 tuổi  và bà 32 tuổi.

Tình bạn khéo dài 12 năm.

Năm 1786 .Gơt bí mật đi Italia ! Bà  44 tuổi bị Gớt bỏ rơi , nên bà  bức xúc đã viết vở kịch Dio như tự chuyện! Độc giả giải mã kịch này đúng là nó phản chiếu tình bạn của bà với Gơt! Hậu thế  giải mã rằng gia đình Gơt có tiền bạc,   nên Gơt nuôi một họa sĩ đi cùng để vẽ chân dung ông ở Italia! Nhờ vậy thế hệ sau mọi ấn phẩm đều ưa thích in chân dung của ông  ở Italia; Du lịch cũng là khao khát của Gơt, tự cân nhắc  bí mất trốn chạy không nói nửa lời với bạn gái 12 năm thâm giao.

Gơt  chọn du lịch hy sinh tình bạn ! Kết thúc tình bạn này  tan vỡ đến cuối đời.

Bà là sự khát khao cái đẹp khác giới  của Gơt! Bà là nguồn cảm hứng và động lực thúc đẩy ông sáng tạo .

Ông còn có quan hệ thân tình với  con trai cưng nhất của  bà.

Di sản văn tự quý giá trao đổi giữa Gớt và bà được sưu tầm lưu trữ  số hóa ở Bảo tàng quốc gia Gơt ở Weimar..

3 Kết luận

Gơt có thiên tài và đào hoa.

Riêng Leipzig,  Gớt có 4 bạn gái trong năm 1766. 

Weimar ông có 3 bạn gái .

Bạn gái là ca sỹ ,diễn viên ,nhạc sỹ ,  khi 74 tuổi Gơt còn có bạn gái 17 tuổi ( Gớt quen một lần ở Spa.

Ban gái là công tước ,là  con gái nhà trọ , là con gái mục sư, là con gái họa sỹ , là con gái nhà xuất bản , con gái chủ ngân hàng , là vợ  của nam tước , là con gái ngoài giá thú của diễn viên...

Gơt cũng day dứt khi bỏ rơi con gái mục sư , Gơt còn  bí mật trốn khỏi bạn gái vĩ đại Charlotte von Stein đã có   thâm giao 12 năm. Bạn gái bị Gơt bỏ rơi đều suy sụp tinh thần. Sự trốn tránh này đã đẻ ra tác phẩm nổi tiếng cho đời sau. 

Dân gian cũng thì thầm nổi sóng khi " ông già chơi trống bỏi "!( 74 cặp 17 ).

Gơt có bạn gái hóa chồng 7 con hơn ông 7  tuổi và cũng có bạn gái kém Gơt 57 tuổi.

Tất cả những bạn gái của Gơt đều được các nhà  nghiên cứu lý lịch Gơt " Goethes Biographie" có  kiểm chứng ! Các nhà xuất bản và bảo tàng trân trọng lưu trữ thông tin này . 

Hình ảnh bạn gái Gơt được nhiều họa sỹ vẽ . Nó thành một phần nhỏ đặc sắc  trong lịch sử vẽ chân dung ở Đức.

Thông tin ở trên là một góc nhìn không thể thiếu khi xây dưng chân dung Gơt.

Có  bạn gái như hao hao các nhân vật trong Bi kịch Nắm Đấm  ví dụ cô gái Gơt gặp ở Spa là chị em xa  của Getchen trong bi kịch Faust.

Tôi nghĩ khái niệm bạn gái ( Freundin ) , nội hàm chắc chắn Đức khác Việt Nam. Thời  xưa phong kiến các cụ chủ ý  " nam nữ thụ thụ bất thân " &  " bố mẹ đặt đâu con ngồi đó" .

Trong giai thoại văn học Việt Nam mảng " bạn gái của văn nghệ sỹ " còn bỏ ngỏ" và cũng chưa có tác phẩm nào như " Nỗi đau của chàng Werther"   của Gơt hoặc vở  kịch Dio của bà Charlotte von Stein khi tình bạn họ tan vỡ .

( hết bài viết )./.

Mùa hoa dã quỳ 2023