ĐẦU
TIÊN CỦA LOÀI NGƯỜI
Lời
tâm sự của Triệu Lam Châu:
Ngày
12 tháng 4 năm 1961, lần đầu tiên trong lịch sử loài người, Gagarin - công dân
nước Nga – Xôt Viết đã bay vào vũ trụ trên con tàu Phương đông 1. Đó là một sự
kiện cực kỳ vĩ đại làm chấn động cả thế giới và chấn động cả lịch sử loài người
từ trước tới nay. Bởi vì từ sự kiện ấy đã mở ra một kỷ nguyên mới – kỷ nguyên
chinh phục vũ trụ.
Nếu
như người Nga tự hào về việc tiên phong đưa người vào vũ trụ năm 1961, thì
người Mỹ lại tự hào về việc mình là người đầu tiên đưa người lên thám hiểm mặt
trăng vào ngày 20 tháng 7 năm 1969. Hai sự việc ấy đều là những sự kiện vĩ đại,
nhất là về mặt khoa học kỹ thuật của con người. Nga và Mỹ là hai cường quốc về
khoa học vũ trụ của loài người từ đó đến nay.
Hồi
Gagarin bay vào vũ trụ năm 1961, Triệu Lam Châu tôi đang học lớp 1 Trường Cốc
Lùng, Đức Long, Hoà An, Cao Bằng. Anh trai tôi, Triệu Tường Duy đang là sinh
viên Trường Đại học Bách khoa Hà Nội. Dịp hè năm 1961 anh về thăm nhà ở Cao
Bằng, có kể cho lớp đàn em chúng tôi nghe về Sự kiện Gagarin bay vào vũ trụ vĩ
đại ra sao.
Suốt
từ thời thơ ấu cho đến bây giờ, Gagarin bao giờ cũng là thần tượng sáng chói
trong tâm hồn của lớp thế hệ chúng tôi.
Và mãi tới năm 1992 tôi mới làm được bài thơ
Gagarin qua cầu treo sông Mãng, với một bút pháp hoàn toàn mới mẻ.
Nhân
kỷ niệm năm mươi ba năm anh hùng Gagarin bay vào vũ trụ (12/4/1961 –
12/4/2014), tôi xin trân trọng gửi Quý vị và bạn bè cùng đọc lại bài thơ ấy, để
cùng thấm thía về một sự kiện vĩ đại của loài người chúng ta.
Chúc
Quý vị cùng bạn bè sức khoẻ và mọi thành công
Tuy
Hoà, chiều 7 tháng 4 năm 2014
Triệu
Lam Châu
Đường
trời: trieulamchau@gmail.com
Số
nối: 0983 825502
Triệu
Lam Châu
GAGARIN
QUA CẦU TREO SÔNG MÃNG
(Kính viếng hương
hồn Gagarin, nhà du hành
vũ trụ đầu tiên của loài người)
vũ trụ đầu tiên của loài người)
Từng
nhịp bước bồi hồi
Gagarin qua cầu treo sông Mãng (1)
Một dòng nước trong lành lấp lánh
Đôi bờ xanh ngát bóng tre xanh
Gagarin qua cầu treo sông Mãng (1)
Một dòng nước trong lành lấp lánh
Đôi bờ xanh ngát bóng tre xanh
Vẫn cảm
giác bồng bềnh
Như khi bay trên tàu vũ trụ
Như khi bay trên tàu vũ trụ
Sao hôm nay ngỡ ngàng đến thế
Bước qua cầu treo nhỏ dập dềnh
Ôi
chiều mộng Cao Bằng
Cũng dịu nhẹ như miền ôn đới
Thoáng nghe một nét gì ngời ngợi
Chợt hiện ra đã vội mông lung
Cũng dịu nhẹ như miền ôn đới
Thoáng nghe một nét gì ngời ngợi
Chợt hiện ra đã vội mông lung
Bất ngờ
đến lạ lùng
Anh bỗng thấy giữa dòng sâu ấy
Một quả cầu da cam chín mẩy
Cứ xoay tròn xao xuyến cả lòng sông
Anh bỗng thấy giữa dòng sâu ấy
Một quả cầu da cam chín mẩy
Cứ xoay tròn xao xuyến cả lòng sông
Cung
đàn sông rung vang
Giai điệu tính dập dìu cánh gió (2)
Tiếng lượn sli mênh mang mờ tỏ (3)
Anh bần thần ngơ ngác, chiêm bao…
Giai điệu tính dập dìu cánh gió (2)
Tiếng lượn sli mênh mang mờ tỏ (3)
Anh bần thần ngơ ngác, chiêm bao…
Đôi bờ
tre rì rào
Như mạch gió qua rừng phong buổi ấy
Đàn Balalaica sôi trào run rẩy
Bản tình ca bao lứa gái trai Nga
Như mạch gió qua rừng phong buổi ấy
Đàn Balalaica sôi trào run rẩy
Bản tình ca bao lứa gái trai Nga
Gagarin
thầm hát lên lời ca
Theo điệu tính ngọt ngào say đắm
Hoà với tiếng lượn sli đằm thắm
Tình khúc nồng lai láng Vônga
Theo điệu tính ngọt ngào say đắm
Hoà với tiếng lượn sli đằm thắm
Tình khúc nồng lai láng Vônga
Mai
ngày anh lên vì sao xa
Sứ giả của loài người trái đất
Những khám phá loé lên trong tiềm thức
Có nét ngời sông Mãng chiều nay…
Sứ giả của loài người trái đất
Những khám phá loé lên trong tiềm thức
Có nét ngời sông Mãng chiều nay…
Cao Bằng 1992
(1) I.A. Gagarin (1934 – 1968): Công dân Nga Xôviết,
Người đầu tiên của nhân loại bay vào vũ trụ ngày 12-4-1961
(2) Tính: Nhạc cụ dân tộc Tày
(3) Lượn sli: Dân ca Tày
Người đầu tiên của nhân loại bay vào vũ trụ ngày 12-4-1961
(2) Tính: Nhạc cụ dân tộc Tày
(3) Lượn sli: Dân ca Tày
Từ năm 1984 tôi luôn trăn trở làm sao cho thơ
mình vừa dân tộc vừa hiện đại. Mãi đến năm 1992 tôi mới tìm được lối đi riêng
cho thơ mình: Cho những nhân vật văn hoá Nga vĩ đại lên thăm Cao Bằng. Rồi từ
tâm hồn riêng của mình, mỗi vị ấy sẽ suy tư về những nét đặc sắc của văn hoá
Tày Cao Bằng. Nếu làm thành công theo hướng đó, bài thơ sẽ vừa có chất Tày vừa
có chất Nga. Tôi gọi đó là bút pháp giao thoa văn hoá.
Gagarin, nhà du hành vũ trụ đầu tiên của loài người,
ai cũng ngưỡng mộ. Nhưng làm sao gắn với Cao Bằng đây? Thật là nan giải. Tôi
dày công tìm tòi… Ờ, lên vũ trụ, thường có trạng thái không trọng lượng. Một
tia chớp loé lên: Đi qua cầu treo dập dềnh trên quê mình cũng có trạng thái ấy.
Tứ thơ liền bùng phát ngay: Gagarin qua cầu treo sông Mãng.
Gagarin tìm thấy cảm giác vũ trụ của mình,
không phải ở Hà Nội hay thành phố Hồ Chí Minh, mà ở cầu treo trên sông Mãng Cao
Bằng. Nhìn xuống lòng sông, anh thấy mặt trời như quả cầu da cam chín mẩy, hệt
như lúc lên vũ trụ nhìn về trái đất. Anh nghe tiếng lượn sli mênh mang, tiếng
đàn tính ngọt ngào hoà với tiếng đàn Balalaica sôi nổi cùng bao bản tình ca
Nga. Lòng Gagarin chan chứa nỗi niềm Nga, nỗi niềm Tày, một tình cảm quốc tế
anh em đằm thắm.
Và bài thơ đã ra đời trong niềm cảm xúc riêng của
tác giả như vậy, mà lại được sáng tác bằng tiếng Việt nữa. Không biết nó có một
chút ánh giao thoa nào của ba tâm tình văn hoá Tày – Việt – Nga không?
Sáng 12 tháng 11 năm 2001
HUYỀN THOẠI MỚI KHAU MI-À
Vào một đêm trăng liềm huyền ảo
Có con tàu vũ trụ hiện về
Đậu trên núi Khau Mi-à chót vót
Như tia chớp bất thần sáng cả rừng mơ
Có con tàu vũ trụ hiện về
Đậu trên núi Khau Mi-à chót vót
Như tia chớp bất thần sáng cả rừng mơ
Bước ra khỏi phi thuyền là hai nhà thơ
Hoàng Đức Hậu áo chàm ánh núi (1)
Puskin áo dạ nâu đồng nội
Và Gagarin gương mặt sáng như sao…
Hoàng Đức Hậu áo chàm ánh núi (1)
Puskin áo dạ nâu đồng nội
Và Gagarin gương mặt sáng như sao…
Không một tiếng rì rào
Cả núi rừng như cùng nín thở
Họ xuống đèo, vào Slấn Thua Cáy nhỏ (2)
Thắp trầm hương thơm ngát cả vùng đồi
Cả núi rừng như cùng nín thở
Họ xuống đèo, vào Slấn Thua Cáy nhỏ (2)
Thắp trầm hương thơm ngát cả vùng đồi
Cầu nguyện một hồi
Họ lại lên Khau Mi-à bến đỗ
Lời họ thành suối nguồn thủ thỉ
Hơi thở thành sương núi chon von
Họ lại lên Khau Mi-à bến đỗ
Lời họ thành suối nguồn thủ thỉ
Hơi thở thành sương núi chon von
Toàn thân họ tạc bằng ánh sáng
Dấu chân mềm đọng ánh trăng soi…
Dấu chân mềm đọng ánh trăng soi…
Không hẹn ngày trở lại nơi đây
Họ gửi dáng phi thuyền cho núi
Gửi hồn vào quả mác kham rười rượi (3)
Gửi nồng say cho ngọn lửa đêm sâu…
Họ gửi dáng phi thuyền cho núi
Gửi hồn vào quả mác kham rười rượi (3)
Gửi nồng say cho ngọn lửa đêm sâu…
Cao Bằng 1998
(1)
Hoàng Đức Hậu (1890 – 1945): Nhà thơ lớn dân tộc Tày
A.X.Puskin (1799 – 1837): Nhà thơ Nga vĩ đại
I.A. Gagarin (1934 – 1968): Công dân Nga Xô Viết, nhà du hành vũ trụ đầu tiên của loài người.
(2) Slấn: Nơi thờ cúng linh thiêng của người Tày, thường nằm trên đồi cao, xum xuê những tán đa.
(3) Mác kham: Một loại quả rừng, mới ăn thấy hơi chát, nhưng khi uống nước vào thì lại thấy một vị ngọt lạ lùng rất đặc trưng.
A.X.Puskin (1799 – 1837): Nhà thơ Nga vĩ đại
I.A. Gagarin (1934 – 1968): Công dân Nga Xô Viết, nhà du hành vũ trụ đầu tiên của loài người.
(2) Slấn: Nơi thờ cúng linh thiêng của người Tày, thường nằm trên đồi cao, xum xuê những tán đa.
(3) Mác kham: Một loại quả rừng, mới ăn thấy hơi chát, nhưng khi uống nước vào thì lại thấy một vị ngọt lạ lùng rất đặc trưng.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét