Vũ Nho chủ trang
Nguyễn Du
Lục thập lão nhân cân lực suy
Cứ an bị giáp tật như phi
Điện đình chỉ bác quân vương tiếu
Hương lý ninh tri huynh đệ bi
Đồng trụ cận năng khi Việt nữ
Châu xa tất cánh lụy gia nhi
Tính danh hợp thướng Vân Đài họa
Do hướng Nam trung sách tuế thì
Cứ an bị giáp tật như phi
Điện đình chỉ bác quân vương tiếu
Hương lý ninh tri huynh đệ bi
Đồng trụ cận năng khi Việt nữ
Châu xa tất cánh lụy gia nhi
Tính danh hợp thướng Vân Đài họa
Do hướng Nam trung sách tuế thì
Dịch nghĩa:
Người già tuổi sáu mươi thì gân sức suy.
Ông còn mặc giáp nhảy lên ngựa nhanh như bay.
Chỉ chuốc một nụ cười của nhà vua nơi cung điện.
Đâu biết anh em nơi quê hương thương xót cho ông!
Cột đồng chỉ dối được đàn bà con gái Việt.
Chứ như xe ngọc châu chở về, thị lại để lụy cho con cháu ông.
Tên tuổi ông (đáng lẽ) được ghi nơi bức họa Vân Đài.
Sao lại đòi nước Nam hằng năm phải cúng tế?
Ông còn mặc giáp nhảy lên ngựa nhanh như bay.
Chỉ chuốc một nụ cười của nhà vua nơi cung điện.
Đâu biết anh em nơi quê hương thương xót cho ông!
Cột đồng chỉ dối được đàn bà con gái Việt.
Chứ như xe ngọc châu chở về, thị lại để lụy cho con cháu ông.
Tên tuổi ông (đáng lẽ) được ghi nơi bức họa Vân Đài.
Sao lại đòi nước Nam hằng năm phải cúng tế?
Dịch thơ
Sáu chục người ta sức mỏi mòn
Riêng ông yên giáp nhảy bon bon
Được lời vua chúa cười là thích
Quên nỗi anh em thấy những buồn
Những tưởng cột đồng lòe gái Việt
Chẳng dè xe ngọc lụy đàn con
Đài mây tên họ sao không để
Cúng tế phương Nam chết vẫn bòn
Lời bình của Vũ Nho
Trong
tập thơ “Bắc hành tạp lục” của Nguyễn Du, Mã Viện được nhà thơ bốn lần nhắc tới
với các bài thơ: “Giáp thành Mã Phục Ba miếu”, “Quỷ môn quan”, “Đề Đại Than Mã
Phục Ba miếu” và “Hạ than hỉ phú”. Trừ bài thơ cuối, Nguyễn Du thắp hương trước
đền Mã Viện trước khi cho thuyền xuống thác theo tục lệ mê tín; còn thái độ thống
nhất của Nguyễn Du đối với Mã Viện ở các bài thơ là chê nhiều hơn khen. Lần
“gặp gỡ” Mã Viện ở Giáp Thành là lần đầu tiên, lại là gặp miếu thờ của ông ta
ngay trên đất Việt cho nên sự chê trách và mai mỉa của Nguyễn Du nặng nề và
mạnh mẽ hơn cả.