GIẢI MÃ MỘT SỐ CÂU TỤC NGỮ

GIẢI MÃ MỘT SỐ CÂU TỤC NGỮ ĐỨC

                             TS Nguyễn Văn Hoa, Tháp Dương, Bắc Ninh

1. Đặt vấn đề

Có lẽ hàng triệu người Việt đã du học, du lịch , học nghề, làm việc ở Đức. Lĩnh vực đầu tư nước ngoài, xuất nhập khẩu , du lịch , ngoại giao... cũng có hàng vạn người Đức tới Việt Nam.

Là dịch giả của hàng trăm bài thơ Đức chuyển từ tiếng Đức sang tiếng Việt; song song tôi ngộ ra tục ngữ của Đức cũng rất thú vị. Trí tuệ dẫn gian đúc kết rất phong phú,  sâu sắc và vô cùng

hóm hỉnh.

Giới hạn bài này với kiến thức còn nông cạn bước đầu xin giải mã một số câu tục ngữ Đức mà tôi bị ám ảnh.

2. Tượng tự cách dùng của  tục ngữ Việt 

Ví dụ

1-Việt " Gừng càng già càng cay "

Đức " Dê càng già sừng càng cứng"

2-Việt " Mèo mù vớ cá rán "

Đức " Gà mù cũng mổ trúng hạt lúa mì"

3-Việt " Tắt đèn nhà ngói cũng như nhà tranh"

Đức " Ban đêm tất cả mèo đều  màu xám "

3. Những câu tục ngữ Đức lạ với ta

Ví dụ

Đến trước 5 phút mặc định đúng giờ với lính Đức

                                                                 TS. Nguyễn Văn Hoa

 

Muốn có bạn nên mua con chó

Hàng xóm là chó sói của hàng xóm

Tự giúp mình chính là chúa trời giúp mình

Không thể móc túi gã trần truồng

Chỉ khi gã hàng xóm chết thì mới biết gã có bao nhiêu con trong tất cả Nhà  hàng xóm

Đừng giận dữ hoa hồng có gai;  mà nên vui mừng vì trong gai có hoa hồng

Đúng và sai luôn cắn đuôi nhau

Đối lập nhau thì thu hút hấp dẫn nhau

Trẻ em, gã say & kẻ khù khờ  luôn nói sự thật

Tình yêu, ho, ghẻ không thể dấu diếm

Xấu trai ngồi ô tô hơn đẹp trai đi bộ

Điều tốt nhất của trần gian là thần chết

và quỷ sứ không nắm giữ tiền bạc

Nghèo khỏe mạnh hơn giàu bệnh tật

...

4. Kết luận Tục ngữ Đức rất phong phú

4.1 Dùng thực vật 

Lòng biết ơn và lúa mì chỉ nẩy mầm nơi đất tốt

Cây không trồng trên trời

4.2 Dùng động vật hoang dã 

Cáo già khó sập bẫy

4.3 Dùng vật dụng gia đình

Nồi méo cũng tìm được vung cho mình

Bụi đi trước chổi

Ai đưa chó lên giường sáng thức dậy với bọ chét

4.4 Dùng gia súc

Lừa luôn chê đồng loại tai to

Chó không ỉa được sẽ đi sắn thỏ

Chó trung thành, ngựa tốt hơn 1000 người

Chuột bò lên bàn ăn khi mèo ra khỏi Nhà

Một con bò mất trật tự sẽ kéo cả đàn lộn xộn

Bò già quên mình đã là bê

Trứng khôn hơn gà mẹ

4.5 Dùng rượu

Đàn ông thường chết đuối trong cốc rượu chứ không phải ngoài sông suối

Sự thật trong cốc rượu

Gã say rượu nói thật

4.6 Dùng thời tiết

Không có thời tiết xấu mà chỉ vì quần áo tồi

4.7 Dùng phương tiện giao thông

Trong bão táp thì chỗ nào cũng là hải cảng với tàu thuyền

4.8 Dùng tiền bạc

Tiền không có mùi tanh

V..v...

Cũng như tục ngữ Việt , nhiều nghĩa bóng có khi ta cũng khó giải nghĩa thấu đáo ví dụ " Nói Sơn Tây chết cây Hà Nôi" . 

Đi sâu vào Phương ngữ  ta như lạc vào rừng nhiệt đới.

Mong ai uyên thẩm chỉ giáo thêm

30/4/2020

Thành phố sương mù Đà Lạt