Nguyễn Xuân Lộc giới thiệu
Thơ Phạm Sư Mạnh (1300 – 1384)
Phạm Sư Mạnh (范師孟; 1300 - 1384), tên thật là Phạm Độ, tự Nghĩa Phu,
hiệu Úy Trai, biệt hiệu Hiệp Thạch (硤 石); là danh sĩ và là quan nhà Trần .
Phạm Sư Mạnh là người làng Hiệp Thạch, huyện Hiệp Sơn( 峽 山), phủ Kinh
Môn (nay là làng Hiệp Thạch, phường Hiệp Sơn , thị xã Kinh Môn, tỉnh Hải
Dương).
Tác phẩm: Hiệp Thạch tập, Sùng Hưng tự Vân Lỗi Sơn, Đại Bi nham ký, …
烏江項羽廟
范師孟
說著興亡事莫窮，
一杯聊為酹重曈。
殺降背約千年恨，
爭霸圖王一旦空。
雲暗江東愁父老，
月明垓下泣英雄。
幾多蓋世拔山力，
盡在閒華野草中。
Hán – Việt:
Ô GIANG HẠNG VŨ MIẾU
Thuyết trước hưng vong sự mạc cùng,
Nhất bôi liêu vị lỗi Trùng đồng.
Sát hàng bội ước thiên niên hận,
Tranh bá đồ vương nhất đán không.
Vân ám Giang Đông sầu phụ lão,
Nguyệt minh Cai Hạ khấp anh hùng.
Kỷ đa cái thế bạt sơn lực,
Tận tại nhàn hoa dã thảo trung.
Dịch nghĩa:
MIẾU HẠNG VŨ Ở Ô GIANG
Bàn sự hưng vong, là chuyện không cùng,
Vì Trùng đồng (1) mà rưới một chén rượu xuống đất.
Giết kẻ đầu hàng (2), làm trái điều ước (3), để hận ngàn năm,
Giành nghiệp bá, mưu đồ nghiệp vương, một sớm bằng không.
Mây mờ Giang Đông, làm rầu người già cả,
Trăng soi sáng Cai Hạ (4), than khóc kẻ anh hùng.
Biết bao chí trùm đời, sức nhổ núi,
Giờ đều nằm trong đám hoa dại và cỏ đồng.
Chú thích của nguyên tác:
(1) Trùng đồng: có 2 con ngươi, chỉ Hạng Vũ
(2) Hàn Tín giết hơn 1 vạn quân Tần khi họ đã đầu hàng
(3) Hàn Tín trái điều ước với Lưu Bang khi đánh Tần
(4) Nơi diễn ra trận đánh cuối cùng của Hàn Tín
Thơ dịch:
MIẾU HẠNG VŨ Ở Ô GIANG
Hưng vong bàn mãi, chuyện khôn cùng
Rưới chén rượu này viếng Hạng công
Muôn thuở hận, hàng binh bị giết
Mưu đồ vương bá, sáng nay không
Giang Đông mây ám, sầu bô lão
Cai Hạ trăng soi, khóc kẻ hùng
Khí phách trùm đời, san bạt núi
Giờ vùi cỏ dại với hoa đồng!
Xuân Lộc dịch
