Nhà thơ Vũ Bình Lục: Người khát khao “giải mã” kho báu văn chương
07:55 28/09/2018
Nhà
thơ, nhà nghiên cứu Vũ Bình Lục vừa cho ra mắt bạn đọc một bộ tuyển tập đồ sộ
"Giải mã kho báu văn chương" gồm 5 tập. Ông đã dành thời gian nhiều
năm trời để tập trung nghiên cứu, dịch thơ và bình giải thơ Lý - Trần. Ở tuổi
“thất thập cổ lai hy”, nhà thơ Vũ Bình Lục đã làm được một công việc nhiều ý
nghĩa. Nhân dịp này, Văn nghệ Công an có cuộc trò chuyện với ông.
- Thưa nhà thơ Vũ Bình Lục,
giữa thời đại mà e rằng, thơ không còn chiếm vị trí cao trong các thú thưởng
thức, giải trí, và thơ cổ thời Lý - Trần lại càng xa lạ hơn với đời sống hiện
đại hôm nay, vì sao ông lại chọn công việc "cũ kỹ" và hao tâm tổn
sức, tốn thời gian, không mang lại lợi ích kinh tế để làm?
+ Không phải chỉ mình chị mà có
nhiều người hỏi vui rằng, vì sao tôi phải lao tâm khổ tứ mất mấy năm trời cùi
cũi làm bộ sách "Giả mã kho báu văn chương" (dịch và bình giải thơ Lý
- Trần) vừa dài vừa rộng về dung lượng, lại vô cùng gai góc về những vấn
đề lịch sử và văn học bấy lâu còn chìm nổi như thế?
Một công trình lớn và rất khó khăn
như vậy, lẽ ra phải là công việc của một tổ chức chuyên môn ở cấp Nhà nước mới
có thể đảm đương nổi, một mình ông nhỏ bé, học vấn thì sơ sài, sao dám
"liều mình như chẳng có", cứ lầm lũi làm cái việc quá sức mình, mà
hình như chẳng mấy hi vọng đem lại chút lợi ích kinh tế nào cho riêng ông cả.
Tôi ngẫm lại những thắc mắc của bạn
bè thấy phải lắm. Bản thân tôi cũng không giải thích được vì sao. Có lẽ, một
khi đã vướng vào DUYÊN NGHIỆP, thì sự đam mê, đắm đuối cũng là điều dễ hiểu,
mặc dù kết quả chưa dám chắc đã đong đếm được là bao.
- Vâng, có lẽ lý giải do
"duyên nghiệp", do tình yêu và lòng đam mê với thơ Lý - Trần là chính
xác nhất. Tuy nhiên, mọi tình yêu lớn đều phải xuất phát từ những cơ duyên ban
đầu. Ông có thể chia sẻ cơ duyên đến với việc nghiên cứu thơ Lý - Trần?
+ Thực ra, năm 2013 tôi đã làm cuốn
"Hồn thiền trong thơ Lý - Trần", cuốn sách dày 704 trang do Nhà xuất
bản Hội Nhà văn ấn hành. Nhưng cuốn sách ấy mới chỉ là tinh tuyển, tư liệu sử
dụng còn ít ỏi và thậm chí một số tư liệu cũng đã lạc hậu; kinh nghiệm làm sách
lại chưa có bao nhiêu, cho nên cuốn sách ấy vẫn còn một số khiếm khuyết đáng
tiếc.
Thêm nữa, nếu không để nhiều thời
gian nghiên cứu kỹ càng toàn bộ thời kỳ văn học Lý - Trần, đi sâu vào nghiên
cứu từng tác phẩm, từng tác giả, để có thể bao quát đầy đủ hơn, thẩm thấu rộng
hơn, sâu hơn vào bóng chữ, vào các văn bản hiện có, thì những suy đoán về nhân
vật trữ tình chủ thể, về nội dung và xuất xứ từng tác phẩm của các tác giả sẽ
không giải mã được chính xác và đầy đủ.
Sau cuốn "Hồn thiền..."
năm 2013, sang năm 2014 tôi làm tiếp cuốn "Thánh thơ Cao Bá Quát".
Cuốn này cũng dày 704 trang do Nhà xuất bản Hội Nhà văn ấn hành. Năm 2015 tôi
lại tiếp tục làm xong bộ sách bao gồm 2 quyển về thơ chữ Hán và thơ Nôm của đại
thi hào Nguyễn Trãi, gần 1.600 trang, cũng do Nhà xuất bản Hội Nhà văn cấp giấy
phép. Cả hai quyển tôi cũng dịch thơ và bình giải thơ chữ Hán và chữ Nôm của
cụ. Từ việc làm những cuốn sách trên, trong quá trình đó tôi nung nấu một quyết
tâm sẽ phải quay trở lại với thơ Lý - Trần để hoàn thiện nốt những gì mình đang
còn dang dở.
- Ông có thể nói rõ hơn mục
đích ông muốn để lại cho hậu bối những kiến thức, hay triết lý nhân sinh sâu xa
ở những bộ sách này?
