Ngày 23/12/2018, Vũ Nho được mời dự ra mắt tập thơ KHÚC XUÂN THÌ của tác giả Ngô Thị Kim Dung. Giấy mời do lớp trưởng viết văn Nguyễn Du, Trần Khánh Toàn chuyển. Hôm đó, VN có phát biểu đôi lời về tập thơ. Ghi lại trên trang như một kỉ niệm.
Người dự
Nhạc sĩ Đoàn Bổng hát tặng
Nhà thơ Quang Hoài, diễn giả chính
Nhà văn Vũ Bình Lục
Nhà thơ, họa sĩ Mạnh Quỳnh
Cảm nhận đọc tập thơ
KHÚC XUÂN THÌ của Ngô Thị Kim Dung
Vũ Nho
Kính thưa các bác, các anh chị em và các bạn yêu thơ!
Thưa các nghệ sĩ và người thân của tác giả Ngô Thị Kim Dung!
Tôi rất vui vì được tác giả tặng thơ, gởi giấy mời ( qua anh Trần Khánh Toàn, lớp trưởng lớp viết Văn
của Hội nhà Văn), và kết bạn trên FB.
Lại trân trọng gọi là Thầy, mà cô không học tôi một chữ hay
nửa chữ nào.
Tôi đã đọc chăm chú tập thơ
và có một vài nhận xét. Theo nhà thơ Quang Hoài giới thiệu thì tác giả còn
nhiều bài thơ sẽ in, sau khi ra mắt tập thơ này. Tác giả muốn “lắng nghe và học hỏi”.
Vậy xin mạn phép góp ý, vẽ rắn thêm chân trước.
Xin được kể hai câu chuyện về Xuân Diệu chữa thơ và bình thơ.
Một thi sĩ viết “ Nón
che nghiêng, trời mưa lổ đổ/ Đôi môi hương sấu chín dịu chua”.
Ông hoàng của thơ tình nhận xét : Môi chua là môi của người ốm.
Vì vậy nên câu thơ nói cụ thể lại thô. Ông
bỏ hai chữ “dịu chua”. Chỉ còn “Đôi
môi hương sấu chín”. Thật là tinh tế. Đôi môi cô gái là đôi môi tỏa hương
thơm!
Một thi sĩ khác tả cô gái miền núi hái nấm “ Hương nấm thơm nồng nếp áo xanh”.
Xuân Diệu cho rằng chữ “nồng” không được nhã, nhất là lại nói
về áo quần của chị em. Ông đề nghị bỏ chữ “NỒNG” mà thay bằng một chữ giản dị
nhưng hợp lí.
“ Hương nấm
thơm vào
nếp áo xanh”.
Tôi rất khâm phục sự tinh tế của nhà thơ Xuân Diệu trong hai
trường hợp này.
Bây giờ quay
trở lại với thơ của cô giáo Ngô Thị Kim
Dung.
Kim Dung rất ưa dùng chữ “ Nồng”. Nhiều “Nồng” qúa là điều không nên! Trong tình cảm người
ta quý chữ “ NỒNG NÀN”, nhưng liều lượng cũng chỉ nên vừa đủ.
Thêm nồng
nàn cho má ửng hồng tươi (Khúc xuân thì)
Nơi dẫu cạn vẫn
ươm nồng
hoa trái (?) ( Nơi đó cuối dòng sông)
Trọn tình anh
muôn dải thật khát nồng (?) ( Tìm về yêu
nhớ tháng ba)
Má hồng em thèn
thẹn đón ân nồng ( Hương bưởi tình anh)
Cho xuân đến
xôn xao nồng hương bưởi;
Cả hai đứa nụ
hôn nồng
chân thật ( Có khi nào)
Trao nồng môi ấm mùa thi đón
chờ ( Tấm thiệp hồng)
Vin cành em đợi
môi nồng
gửi trao;
Hong nồng bờ cát cho xanh biển
về ( Chạm khẽ)
…
23 lần NỒNG có phải là nhiều quá
không trong một tập thơ mỏng?
Tôi là người hay chi li. Tác giả
sinh năm 1972, năm 1990 vừa tròn 18 tuổi. Năm ấy, lửa chiến tranh đã tắt lâu rồi.
Không có chuyện người lính ra trận ( chỉ có người thanh niên đi nghĩa vụ). Vậy
những bài thơ yêu, đợi chờ, hò hẹn với người lính ra trận là những bài tác giả
tưởng tượng để viết ra. Vẫn biết những bài tưởng tượng, không trải nghiệm, vẫn
có thể hay, có thể xúc động như bài “Hoan hô chiến sĩ Điện Biên” của Tố Hữu,
“Suối Lê nin” của Trần Văn Loa. Đó chỉ là
ngoại lệ. Mặt khác, cô giáo Kim Dung không phải là Tố Hữu hay Trần Văn Loa, vì
thế những bài thơ đó lời lẽ khá chung chung, hình ảnh quen, mòn, ít xúc động.
Tôi đánh giá
cao những bài viết trên cơ sở tình cảm thực, trải nghiệm thực của người viết. Đó
là yếu tố cần cho bài thơ thành công. ( Không phải ai trải nghiệm nỗi đau mất
cha, mất mẹ cũng có thể viết những câu thơ xúc động, chỉ có người có khả năng
thơ mới có thể làm điều đó).
Bài thơ “Chữ hiếu con dâng” và bài “Mời cha về” là hai bài viết thành công
trên cơ sở xúc cảm chân thành. Bài “ Anh
có về” cũng là bài thành công nhờ tỉnh cảm thực với quê hương.
Một số câu thơ
của Kim Dung đứng riêng biệt thì hay, nhưng trong bài thì bị nhòe mờ, bởi tứ của
bài thơ không chặt, bởi tác giả ham diễn giải và bởi những câu thơ dễ dãi khác.
Ví dụ bài “Khúc Xuân thì” ( trang 22).
Câu thơ: Chỉ nhỏ nhẹ ngọt ngào làn sương
tỏa
Cách 3 câu lại có :
Sao lấp lánh sáng ngời sương gõ cửa.
Tôi nhớ nhà thơ Phan Thị Thanh Nhàn viết:
Em là cô bé
tham lam
Ôm đầy tay tháng
Ba ngon một mình
Đấy là sự “tham lam” được nhận thức, được phóng đại lên để
thể hiện tình yêu đời, yêu những ngày tháng Ba. Còn trong bài thơ “ Khúc Xuân
thì”, tác giả viết:
Em uống cạn hương
thơm dành hai đứa
Đây lại là một thiếu sót không nhỏ. Tôi cho rằng chỗ này phải
dùng chữ “Ta”, hoặc nếu không muốn viết có chủ ngữ và để tránh lặp từ ở câu
sau, thì dùng chữ “ Cùng”:
Cùng uống cạn hương thơm dành hai đứa
Cho đêm về mỗi nửa ấm tình ta
Những bài thơ
bảng lảng, nhòe mờ chủ thể, nhòe mờ thi cảnh của Kim Dung đem đến sự bâng khuâng,
mơ mộng,…Không thể hiểu rành rõ tác giả muốn
nói gì nhưng có thể cảm được tình thơ, ý thơ nhẹ nhàng lâng lâng mà sâu lắng.
Những bài thơ
ấy là Tóc mây, Tặng anh, Bẻ đôi câu thề, Thu gầy, Mảnh nhớ, Lời yêu chín
vàng.
Xin phép đọc
một bài: Tặng anh.
Tôi đọc bài này vì có câu mà tôi thấy rất chân thành, rất nữ
tính.
Lời cuối tôi dành cho sự công phu, tâm huyết và lành nghề của nhà thơ Quang Hoài đã viết lời
giới thiệu với tất cả sự ưu ái, trân trọng và chắt lọc!
Chúc mừng tác
giả với tập thơ đầu tay!
Một lần nữa cám
ơn tác giả Ngô Thị Kim Dung và các bạn có mặt! Chúc mọi người hạnh phúc, thành đạt
và mãi mãi yêu thơ!
12/2018
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét