Rùa con thăm Văn Miếu

RÙA CON THĂM VĂN MIẾU

                   Dương Thúy Mỹ

Rùa con không chăm học

Chỉ thích được đi chơi

Chỗ nào có nước mát

Cũng lao mình xuống bơi

Một hôm vào Văn Miếu

Rùa đi dạo vẩn vơ

Bỗng dưng chững bước lại

Chao ơi! Thật bất ngờ

Có vài trăm rùa đá

Đội bia từ nghìn xưa

Nâng niu bao dòng chữ

Còn đẹp nguyên đến giờ

Rùa con níu áo mẹ

Hỏi trên bia chữ gì?

Mẹ đọc tên các vị

Đỗ đầu những kì thi

Cúi đầu Rùa ngượng nghịu

Ước gì sang năm sau

Con thi vào lớp Một

Được ghi tên đỗ đầu

Các cụ Rùa bằng đá

Tủm tỉm cười nhìn nhau…

Lời bình của Vũ Nho

Thật ra thì chả có chú Rùa con nào đi vào Văn Miếu dạo chơi và ngạc nhiên thấy những tấm bia Tiến sĩ trên lưng các cụ Rùa đá. Nhưng không sao cả. Trí tưởng tượng và tình yêu trẻ đã  giúp nhà thơ kể cho chúng ta một câu chuyện vui, giàu ý nghĩa. Chú Rùa con này ngạc nhiên chững lại trước các cụ Rùa đá; rồi tò mò, “Rùa con níu áo mẹ. Hỏi trên bia chữ gì?”. Rùa con hỏi vì rằng chưa đi học lớp Một, chưa biết chữ ( Mà nếu có học lớp Một chứ lên đến lớp Hai hay lớp Ba, Rùa cũng không đọc được vì đó là chữ Hán, chữ ngày xưa dùng ở nước ta khi chưa có chữ quốc ngữ). Hóa ra  qua trả lời của Rùa mẹ, Rùa con mới hay rằng những tấm bia đá trên lưng các Cụ Rùa ghi tên những người đỗ đầu các kì thi ngày xưa. 

Câu chuyện lí thú ở đây là vì sao Rùa con lại “cúi đầu ngượng nghịu”? Phải vì thấy rằng mình chỉ ham chơi, ham bơi, “ không chăm học”? Hay ngượng vì  điều ước có vẻ quá sức của mình “Ước gì sang năm sau/ Con thi vào lớp một/ Được ghi tên đỗ đầu”? Vào lớp một không phải thi, cứ đến đầu năm là vào trường nếu đủ tuổi,  nên không có chuyện đỗ đầu, đỗ cuối. Mà có đỗ thì cũng khác xa với việc “đỗ đầu” là đỗ Tiến sĩ của các vị được khắc tên trong bia. Nhưng không sao! Có ước mơ thì sẽ có quyết tâm. Có quyết tâm thì sẽ chăm học, sẽ  không  đi chơi, đi bơi lung tung.  Chắc  chắn là sau khi thăm Văn Miếu, Rùa con sẽ đổi khác. Phải chăng vì đoán được mơ ước và quyết tâm của Rùa con  cho nên “ Các Cụ rùa bằng đá/ Tủm tỉm cười nhìn nhau…”!

                                                      Hà Nội, tháng 8/2018