Điểm sách Văn chương, nghệ thuật & thẩm mỹ tiếp nhận ( Tiểu luận – phê bình )

                                                                TS Nguyễn Văn Hoa

Điểm sách 

Văn chương, nghệ thuật & thẩm mỹ tiếp nhận 

( Tiểu luận – phê bình )

Của PGS TS Nguyễn Ngọc Thiện , NXB Hội Nhà Văn Việt Nam , Hà Nội ,2015,424tr.

 Của Nguyễn Văn Hoa ( Hội Nhà Văn Hà Nội )

1-                Đặt vấn đề

- Tên sách này là Văn chương, nghệ thuật & thẩm mỹ tiếp nhận ( Tiểu luận – phê bình);

Nhà xuất bản : Hội Nhà văn Việt Nam ( Hà Nội- Việt Nam ) ấn hành;

Số trang : sách dầy trên 424 trang ;

Bìa sách: trình bày hài hòa , có bìa gấp 1 giới thiệu lí lịch tác giả sách này , quê ở Bắc Ninh , phó giáo sư tiến sỹ ngữ văn , nay là Tổng Biên tập Tạp chí Diễn đàn văn nghệ Việt Nam , Hà Nội Việt Nam ;

Bìa gấp 3 giới thiệu danh mục 6( sáu) sách in riêng & những sách chính do ông chủ biên thuộc chuyên ngành Lý luận & phê bình văn học ;

Kết cấu sách có các phần chính sau

 Lời nói đầu của tác giả sách ;

Nội dung chính sách chia thành 3 phần

-         Phần 1

Những tiểu luận tác giả đã tham gia những hội thảo khoa học , đã công bố trên các tạp chí chuyên ngành về lý luận phê bình văn học & này tuyển chọn tinh lọc đưa vào sách này

-         Phần 2

 Phê bình những tác phẩm của nhà văn Ma văn Kháng đã nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật ;

 Phần 3

 Tác giả giành từ trang 155 đến trang 418  bàn về Báo chí văn nghệ;

2-                Mấy ý kiến ban đầu

Đọc xong cuốn sách này ; chúng tôi còn muốn đọc lại nhiều lần ;

Với cảm xúc  , ban đầu xin ghi lại mấy thiển kiến nông cạn sau đây :

Sau khi đọc cuốn sách này thì có lẽ chúng ta đã thấy sáng tỏ quan điểm nhất quán khoa học của tác giả sách này về các đòi hỏi của độc giả như chúng tôi ;

 Ví dụ Hội tụ quan điểm của tác giả sách này là bài : Từ môt công trình ngụy khoa học lệch lạc về tư tưởng học thuật ( từ trang 84-95);

a-                 Phần 1 có 17 bài (từ đầu sách đến  trang 224), độc đáo là tác giả sách này đã giành cho  nữ.

Cũng trong phần 2 tác giả sách đã giành vị trí thích đáng cho 4 tác giả nữ phê bình lý luận văn học Việt nam , đang được dự luận đặc biệt chú ý với 4 cuốn sách vô cùng hấp dẫn , có tác giả tinh lọc từ luận văn tiến sỹ của mình để in thành sách ; Qua đó chúng ta thấy  4 tác giả nữ  viết phê bình có lẽ khác nam giới , giọng điệu  nó uyển chuyển duyên dáng &  nữ tính hơn nam giới , do vậy góp 4 tiếng nói độc lập trong Làng lý luận phê bình văn học Việt nam ;

C –Cuốn sách nhất là phần 1 là sự hệ thống hóa thành tựu lý luận phê bình văn học Việt nam từ 2010-2015 ;  Phong cách viết của tác giả sách này là “ Nói có sách mách có chứng “ ; Độc giả qua sách này có thể truy tìm tận gốc tác phẩm đã dẫn chứng trong sách , không giống có người về già bế tắc chỉ Ngôi lê mách lẻo chuyện lý luận phê bình văn học Việt nam với giộng điệu miệt thi khinh khi ;

Chính phong cách : “ Nói có sách mách có chứng “ , nên dư âm của cuốn sách này sẽ ám ảnh độc giả tò mò còn muốn  tìm hiểu lịch sử ngành lý luận phê bình văn học  Việt Nam ;

D- Phần viết về nhà văn Ma Văn Kháng , nhà văn từng đạt giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật , có nhiều tác phẩm được giải của nhiều Hội chuyên ngành , đã dựng thành phim như Mùa lá rụng trong vườn ,tiểu thuyết này là một dự cảm về thời kì giông bão của kinh tế thị trường & hội nhập đang tàn phá những giá trị văn hóa truyền thống Việt nam , ngổn ngang bao nhiêu tâm trạng người Việt , gia đình đạo đức suy đồi , đồng tiền lên ngôi…, Ma Văn Kháng qua ngòi bút của tác giả sách này (phần 2), Phần 2 có thể phát triển  hoàn chỉnh thành 1 luận án tiến sỹ  ngữ  văn mổ xẻ điệu nghệ hơn mổ lade trong y học đối với các tác phẩm Ma Văn Kháng ;

E –Sắc bén  & chuyên nghiệp khi viết Phần 3 về báo chí văn nghệ

 Có lẽ nhờ làm tổng biên tập tạp chí Diễn dàn văn nghệ Việt nam  Và có lẽ cũng nhờ thông tin khi tác giả sách này đảm nhiệm Ủy viên Hội đồng lý luận phê bình văn học Trung ương ;

 Do vây phần 3 viết từng trang đều có hơi thở hiện đại của báo chí văn nghệ , nhất là những khía cạnh góc nhìn về  văn nghệ của Tạp chí Diễn đàn văn nghệ Viêt Nam hoặc các báo chí tạp chí khác có chuyện mục văn nghệ ;

Phần 3 thực sự có ích cho các phóng viên các biên tập viên hoạt động báo chí trên lĩnh vực văn nghệ ;

 Vì kết hợp kiến thức về văn nghệ uyên thâm , cùng kinh nghiệm làm báo , làm tổng biên tập tạp chí chuyên ngành văn học nghệ thuật ;

Do vậy phần 3 cuốn này có thể là một tài liệu tham khảo cho các sinh viên & thày giáo ở các trường đại học báo chí Việt Nam

3- Kết Luận

Lao đông khoa học đì hỏi sự liên lục không ngưng nghỉ ; tác giả cuốn sách này đã thể hiện được bản lĩnh của một tác giả sống chết với lĩnh vực lý luận phê bình văn học Việt nam ;

Có lẽ cái chúng tôi nhìn thấy là quan điểm của tác giả sách này về lý luận phê bình văn học luôn thực sự cầu thi cập nhất thông tin đa chiều & bày tỏ minh bạch quan điểm cá nhân nhất quán của mình ;

 Không Gió chiều nào che chiều ấy , cơ hội , trở cờ !

Là người bảo vệ thành công tiến sỹ ngữ văn ở Đức , là nhà nghiên cứu phê bình gắn bó với thực tiễn , có sự từng trải về vốn sống , kiến văn uyên thâm , ông đã in riêng 6( sáu ) cuốn  & chủ biên hơn 20 đầu sách  về lý luận phê bình văn học , tâm huyết đồng cảm sẻ chia với lao động nghệ thuật , lao động khoa học (lý luận phê bình văn học ) của những tiền nhân chân tài ; xem xét toàn diện chỉnh thể văn học nghệ thuật trong các mối quan hệ uyển chuyển Đời sống –Tác phẩm-Độc giả tiếp nhận  , có tư duy mềm mai uyển chuyển , thực chứng , trầm tư sâu lắng , hóm hỉnh .

Hơn 400 trang sách này tác giả chú tâm qua câu chữ , nhiệp điêu, giộng điệu ;Có sự tôn trọng sự đối thoại văn hóa(dân chủ  tranh luận với đồng nghiệp, dân chủ .Tác giả sách này đề cao cái đẹp ( mỹ ) của tác phẩm cả nội dung song song với nghệ thuật, chú trọng nêu cao tình người lòng nhân ái,nâng niu chăm chút kính trọng tài năng ,

 Có lẽ cuốn sách này đã đưa ra thông điệp quan trọng về đòi hỏi hoàn thiện thẩm mỹ trong tiếp nhận tác phẩm nghệ thuật;

Là chủ nhân của gần 30 đầu sách (in riêng và chủ biên ) chuyên ngành, qua đó thấy sự chí thú , tận tụy , liên tục say mê trong tác nghiệp nghiên cứu , phê bình , làm báo , cũng có thể cảm nhận một tác giả tất cả vì sự nghiệp văn nghệ , báo chí chất lương cao , hay & đẹp ,là hàng hiệu , sản phẩm cao cấp đáp ứng nhu cầu ngày càng cao trong thời đại Công nghiệp hóa & hội nhập quốc tế sâu sắc.

Qua các trang viết tác giả sách này không bằng lòng với sự tha hóa ,kém cỏi ,lăng nhăng , bôi bác , không sạch nước cản  trong sáng tạo nghệ thuật, tác giả sách này luon đòi hỏi sự tao nhã , thăng hóa

Một chi tiết nhỏ khi cầm cuốn sách này , ngay bìa sách cũng quan sát thấy , sau tượng chân dung  (bìa gấp 1) có 2 chữ thư pháp uyển chuyển “ Nhã Văn “, còn nền bìa 1 là tác phẩm nhiếp ảnh ông sáng tác khi điền dã ở LB Nga năm 2014 , chi tiết nhỏ này có lẽ cũng  thấy sự tinh tế trong năng lực thẩm mỹ của tác giả sách này .

Sau mỗi bài viết , ông cũng chú thích tỷ mỉ lần đầu công bố tác phẩm này , tại tạp chí nào , năm nào , trang nào ; Nó có ích cho độc giả tra cứu bản gốc của tác phẩm này ;

 Còn in trong ruột sách 25 tấm ảnh : ảnh tác giả , ảnh bìa sách , hoặc bìa tạp chí mà ông đề cập trong bài viết ;

Tuy chỉ là vài cảm nhận ban đầu , Xin trân trong giới thiệu với các độc giả quan tâm đến lý luận phê bình văn học Việt Nam ./.