CẢ NHÀ CÙNG VUI

CẢ NHÀ CÙNG VUI

Thơ dành cho thiếu nhi của Lê Hồng Thiện, nhà xuất bản Hội nhà văn, 2015

                             Vũ Nho

Người làm thơ cho thiếu nhi trên thế giới cũng như ở Việt Nam, bao giờ cũng chiếm một số lượng hết sức nhỏ bé. Người dành cả đời chuyên tâm chỉ làm thơ cho thiếu nhi thì lại càng hiếm hoi. Nhà thơ Lê Hồng Thiện là một trong những người hiếm hoi đó. Trong danh mục tác phẩm đã in, 10 tập thơ đều là thơ viết cho thiếu nhi. Bây giờ ở tuổi “xưa nay hiếm”, nhà thơ lại dành cho các em tập thơ thứ mười một “Cả nhà cùng vui” với 73 bài thơ ( Phải chăng ứng với 73 tuổi đời của tác giả?).

          Vẫn nối tiếp cái mạch vui tươi, thân thiết với các cháu nhỏ trong gia đình mình, các cháu nhỏ ngoài đời, nhà thơ thủ thỉ kể một số truyện cổ tích bằng thơ và nhắn nhủ:

          Thần thoại, cổ tích nước mình

          Một kho châu báu để dành cháu con

                                   Cổ tích cho bé

Bé, nhân vật chính của mọi nhà thơ thiếu nhi bao giờ cũng được các tác giả ưu ái dành cho những tình cảm mến thương dịu dàng, nhẹ nhàng, tha thiết nhất. Với tác giả Lê Hồng Thiện, ngay cái tính “vòi” vốn không phải là điều tốt của bé ngoan, vẫn được nhìn nhận với cả  nhược điểm lẫn ưu điểm:

          Sáng bé theo mẹ vòi quà

          Tối ngủ với bà vòi kể chuyện xưa

                   Cổ tích cho bé

Bé chơi  bán hàng cũng thật là đẹp, thật là vui trong ánh mắt yêu thương của ông và mọi người :

          Dưới dàn bé chơi bán hàng

          Nhà bầu mát rượi lợp toàn “ngói” xanh

                              Cây bầu

Chuyện học của bé cũng có bao nhiêu điều đáng kể, đáng nói. Nào là bé nhìn trăng để học đánh vần:

          Lúc dấu á, lúc chữ o

          Để cho bé học i tờ bé ơi

                   Nhìn trăng bé học

Chú gà nhiếp trong đồng hồ thì nhắc bé giờ đi học:

          Hay là buổi học đến giờ

          Nhiếp nhắc bé khoác ba lô đến trường

                   Tích! tích!

Rồi chuyện bé chưa biết chữ, đọc sách “thuộc lòng” nhưng cầm sách ngược làm cho cún, mèo “vểnh tai, trố mắt” ( Bé đọc sách). Bé khoe điểm  chín nên má chín đầy nụ hôn ( điểm chín số từ, đồng âm với chín  tính từ thật thú vị) :

          Điểm chín chín ở vở này

          Bẻ khoe mẹ, má chín đầy nụ hôn

                         Chín 1

Bé tiến bộ, bé ngoan là niềm vui lớn khiến cả nhà cùng vui:

          Bé đi mẫu giáo về đây

          Phiếu bé ngoan bé đưa ngay cho bà

          Bà tấm tắc bảo đưa ba

          Ba đưa cho má cả nhà cùng vui

                   Cả nhà cùng vui

         

Thế giới của bé là thế giới hẹp, chỉ là góc sân với mảnh vườn xum xuê cây trái. Nhưng cái thế giới ấy vẫn đầy những điều lí thú, mới lạ nếu biết nhìn, biết quan sát và phát hiện. Thì đây, cây dứa :

          Lá dứa làm gươm sắc

          Quả giống lựu đạn na

          Cây cũng mang vũ khí

          Để dọa chuột thôi mà

                   Quả dứa

Các quả trong vườn đến mùa Thu đều chín đẹp thật là lộng lẫy:

          Trung thu hoa trái đua nhau

          Điểm trang như thể cô dâu về làng

                   Trung thu hoa trái

Các con vật quen thuộc có bao nhiêu người viết thơ cho các em đã nhắc. Dưới ngòi bút tinh tế và ưa tìm tòi khám phá của nhà thơ Lê Hồng Thiện, chúng vẫn có những nét riêng thú vị:

          Soi gương mèo thấy bóng mình

          Tưởng có thêm bạn, “meo” inh cả nhà

                             Mèo con

          Đổi tên thay họ bất ngờ

          Vừa nãy nòng nọc, bây giờ…cóc con

                              Nòng nọc

          Xuống ao là tàu thủy

          Lên bờ  là xe tăng

          Nằm yên làm hòn đá

          Đi chậm không ai bằng

                             Chú rùa

          Mẹ mèo kì ngộ bé ơi

          Có tay lại lười, con bế bằng răng

                             Bế

Tình yêu tràn trề đối với con trẻ là nguồn cảm hứng bất tận để cho tác giả chuyên tâm với thơ thiếu nhi. Tấm lòng chân thành, hồn hậu, ý thức  trách nhiệm cao với công việc làm thơ đã làm cho tác giả Lê Hồng Thiện có được tập thơ thứ mười một dành cho các em. Ông  bộc bạch:

          Cả đời yêu tiếng bi bo

          Tóc càng bạc trắng ngây thơ càng nhiều

                                   Đề từ

Tuy nhiên, thơ cho thiếu nhi cần trẻ trung, cần ngây thơ như tuổi thơ các em. Song  viết cho các em cũng cần sự từng trải, cần sự khôn ngoan, già dặn của người lớn, người già để cùng ngây thơ và cùng lớn lên với các em, dạy dỗ, bảo ban các em.  Thơ cho các em vừa cần sự ngây thơ, trong trẻo, nhưng cũng vừa cần trí tuệ, chín chắn. Thơ cho các em giúp em nhận thức, học hỏi từ cuộc sống gia đình, xã hội, thiên nhiên, nhưng bao giờ cũng có yêu cầu giáo dục, bồi dưỡng tâm hồn. Có điều tính giáo dục  không lộ liễu, không lên lớp, mà phải toát ra từ nội dung thơ. Trong tập thơ này, bên cạnh những bài thành công, vẫn có chỗ này chỗ kia chưa thật nhuần nhuyễn, chưa thật chín.  Lấy ví dụ bài Vừa gồm 12 câu. Theo ý của riêng tôi, nếu lược bớt đi bốn câu thì bài thơ sẽ chặt chẽ, gọn gàng, xinh xắn hơn. Mạn phép tác giả, tôi làm thử :

          Vừa đi vừa nở

          Là hoa bèo tây

          Vừa hót vừa bay

          Là chim chiền chiện

          Không thua chiền chiện

          Không kém gì hoa

-         Cháu ông giỏi nhất

Vừa múa vừa ca.

Dù sao cũng chúc mừng nhà thơ Lê Hồng Thiện đã có tập thơ Cả nhà cùng vui, làm cho bao nhiêu nhà khác trên đất nước này cùng vui!

                                              

                                                          Hà Nội, tháng 5/2015