Những cái giật mình của Phạm Đình Ân

 

Những cái giật mình của Phạm Đình Ân

 

                            Vũ Nho

Trên Blog này  (vunhonb.blogspot.com) đang có trao đổi về NHỮNG CÁI GIẬT MÌNH trong thơ Việt. Đường Văn bình về 6 cái giật mình, Đỗ Trung Côn nói về 5 cái giật mình ( nhưng không hoàn toàn trùng với Đường Văn). Lê Thị Hương cảm nhận 3 cái giật mình.

Chủ quán ngày trước  sau khi đọc 4 tập thơ  Nắng xối đỉnh đầu, Những hoàng hôn ngẫu nhiên, Hương rễ, Phấn hoa bay của  Phạm Đình Ân đã viết tiểu luận : Một chặng thơ Phạm Đình Ân . Và viết lời bình cho bài thơ Đầu năm mua muối. Dưới đây là một đoạn trong bài  bình Đầu năm mua muối  và  nhân tiện , thống kê những cái giật mình của Phạm Đình Ân. Gọi là bàn góp về chủ đề mà khách đang bàn thảo.

 

Nếu đọc kĩ Phạm Đình Ân, ta có thể nhận xét anh là người hay giật mình. Trong các bài thơ  Tiếng em, Áo nâu, Tóc mẹ, Ngắm trời cao, Khi mùa xuân sắp qua, Những cái giật mình,  Với quê Thanh, anh đã có những câu thơ giật mình đầy ý nghĩa. Nhưng cái giật mình khi mua muối đầu năm của anh tôi tin là sẽ thành phản ứng dây chuyền làm giật mình những ai yêu thơ, những ai muốn bảo tồn những nét văn hoá nhân văn trong hồn dântộc.
 

1. Từng trải qua nhiều cái giật mình

tim anh chẳng đập nhịp bình thường vẫn đập

chính là lúc tiếng em về bất chợt

anh nhận ra ngay từ một thoáng âm đầu

Cái giật mình nào cũng là lần thứ nhất

                             Tiếng em - Những hoàng hôn ngấu nhiên

 

 2. Năm năm… tháng tháng…ngày ngày

 Tóc con xanh tóc mẹ phai nhạt dần

 Mỗi lần trông mẹ vấn khăn

 Giật mình sợi bạc còn ngần ấy sao

                             Tóc mẹ- Nắng xối đỉnh đầu

 

3. Ta cúi gằm xuống đất

thấy toàn khó khăn

Trời quang mây tạnh vô tình không hưởng

mây tối sầm lại ngóng mà lo

Để chiều nay ta bất chợt nhìn lên

bỗng giật thót : trời xanh dồn sắc lại

dành cho ta vẻ đẹp tự bao ngày

                             Ngắm trời cao – Nắng xối đỉnh đầu

 

4. Cuối tháng ba gà gô gáy đồi quang

Cây gạo trụi hoa ngẩn ngơ bến nước

Hoa bưởi trắng đât vườn thơm bâng khuâng

Cơn gió lạ vỗ lật tàu lá chuối

Ta giật mình trước đất trời thay đổi

Khi mùa xuân sắp qua

                   Khi mùa xuân sắp qua – Nắng xối đỉnh đầu

 

5. Nhiều khi đang đi trên đường phố đông người

Tôi giật mình sững lại:

Đột nhiên hiện về gương mặt thân quen ấy

rồi lướt nhanh, thoắt lạ giữa dòng đời

 

Em rõ ràng không có ở đây

Ai đó giống , mà lại không thể giống

Nhưng tôi vẫn muốn mãi mãi được giật mình xúc động

được thấy em ở chốn không em.

 

Tôi cất đi những cái giật mình

của một thời tôi yêu em kì lạ

để sau này, lỡ tôi chẳng còn gì để cho em nữa cả

tôi sẽ tặng em những cái giật mình

                             Những cái giật mình – Nắng xối đỉnh đầu

 

6. Tình cờ tại một nơi nào đó

giật mình nghe giọng nói quê hương

tiếng thô trần hoen đất bùn

xênh xang nắng gió

lời thân thương đưa trở lại quê nhà

[…]

Tôi ôm chầm người đồng hương

và kêu to:

- Thanh Hóa!

                             Với quê Thanh – Hương rễ

 

7. Áo nào em mặc cũng xinh

Em càng xinh đến giật mình : áo nâu!

                             Áo nâu- Phấn hoa bay

 

8. Ngẫm lẽ đời mặn nhạt

Muối biển đời trắng tinh

Ngày đầu năm mua muối

Cầm lên tay, giật mình

                   Đầu năm mua muối – Phấn hoa bay