CON ĐƯỜNG
Phan Thị Thanh Nhàn
Nếu anh đi với người yêu
Chỉ xin anh nhớ một điều - nhỏ thôi
Con đường ta đã dạo chơi
Xin đừng đi với một người khác em
Hàng cây nay đã lớn lên
Vươn cành để lá êm đềm chạm nhau
Hai ta - ai biết vì đâu
Hai con đường rẽ xa nhau, xa hoài
Nếu cùng người mới dạo chơi
Xin anh tránh nẻo đường vui ban đầu.
LỜI BÌNH NGUYỄN THỊ THIỆN
Nhà thơ Phan Thị Thanh Nhàn (1943 - Hà Nội) – người đã được tặng Giải
thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2007 - là gương mặt thơ nữ xuất sắc
có nhiều đóng góp vào sự phát triển của nền thơ ca Việt Nam hiện đại. Thơ bà đa
dạng về nhiều chủ đề song tôi cùng nhiều người đọc nữa yêu thích nhất mảng thơ
tình của bà. Trong đó, bài "Con đường" rất tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật thơ
Phan Thị Thanh Nhàn. Thi phẩm là lời bày tỏ, nhắn nhủ của người phụ nữ với
người yêu năm xưa một ước nguyện, một yêu cầu bình dị nhưng rất tha thiết.
Bài thơ chỉ gồm mười câu lục bát nhuần nhị, ngôn ngữ thơ thuần Việt nhưng
không phải là lời giãi bày tình yêu. Điều này làm nên sức hấp dẫn và nét độc đáo
riêng của áng thơ với sự xuất hiện hai nhân vật: anh, em, giữa họ có một nhân
chứng là con đường.
Trong bài, hình ảnh con đường được được hiểu đa nghĩa. Trước hết con
đường chỉ đường đi lối lại nối nơi này với nơi kia, địa điểm này tới địa điểm khác
để con người đi lại hay vận chuyển. Con đường ở đây là có thực, hàng cây hai bên
từng là nhân chứng những lần anh và em bên nhau. Tiếp nữa đây là con đường
riêng dẫn đến tình yêu của hai người thuở ấy, có khi họ “yêu nhau chỉ vì yêu nhau”
(Trần Tiến). Và nghĩa cuối cùng là con đường đời, con đường mà “Hai ta - ai biết
vì đâu? Hai con đường rẽ xa nhau xa hoài”. Cuộc sống của mỗi người có những
nẻo riêng, tình yêu và cuộc đời có sự tương đồng thì đó là hạnh phúc.
Nhưng cũngkhông hiếm trường hợp có sự cách ngăn giữa tình yêu và đường đời. Ở đây như có
một nghịch lý: Khi hai người đang yêu nhau, tay trong tay dạo chơi, mắt trong mắt
nhìn nhau âu yếm thì hàng cây ven đường còn nhỏ bé. Giữa chúng còn ngăn cách
nhau bởi một con đường. Hiện tại thì ngược lại, hàng cây ven đường đã lớn, tán
vươn rộng dài, “Vươn cành để lá êm đềm chạm nhau” thì hai con người từng yêu
nhau xưa kia lại đi về “Hai con đường rẽ xa nhau, xa hoài”, chẳng hiểu vì lý do gì
và chắc chắn họ cách xa nhau mãi mãi.
Được hỏi về nhân vật “anh” và cuộc tình trong bài thơ có phải là mối tình
đầu? Nhà thơ Phan Thị Thanh Nhàn chia sẻ: "Đúng là mối tình đầu của tôi. Năm
ấy tôi 19, còn chàng độ 22, 23 tuổi. Lần đầu tôi có buổi đi chơi riêng, khoảnh khắc
được chàng cầm tay, run rẩy vô cùng". Và "Hôm khác, khi đang đi dưới hàng cây
cơm nguội mới trồng, tôi bị đứt guốc nên anh ấy ngỏ ý đóng lại giúp. Sửa xong
anh nhẹ nhàng nhấc lấy chân tôi đặt vào chiếc guốc, hình ảnh ấy khiến tôi cực kỳ
cảm động". Những kỷ niệm đẹp trong quá khứ đã lùi xa nhưng trong ngăn tủ ký ức
kỷ niệm xưa giờ vẫn tươi nguyên. Thật đúng là "Mối tình đầu trôi đi/ Không bao
giờ trở lại/ Nhưng mà nỗi xốn xang/ Như gió mùa thổi mãi". Nên nhân vật trữ
tình "em" mong mỏi tha thiết “Chỉ xin anh nhớ” giúp cho một việc, “một điều nhỏ
thôi”, tưởng như chẳng quan trọng là: "Con đường ta đã dạo chơi/ Xin đừng đi với
một người khác em". Một việc tưởng như chẳng có gì đáng nói nhưng nếu lắng lại
cảm xúc, người đọc cảm nhận được điều lớn lao về tình yêu và vẻ đẹp tâm hồn của
"em". Cho dù mối tình đầu đi vào quá khứ đã lâu, thời gian và sự bận rộn của cuộc
sống khiến cho những kỷ niệm thiêng liêng xưa dần phai mờ hay khuất lấp …
nhưng trong sâu thẳm trái tim, người phụ nữ vẫn giữ gìn, trân trọng mối tình xưa.
Phụ nữ thường đa cảm hơn nam giới, nhất là các thi nhân, tâm hồn càng mong
manh và rất tinh tế. Bởi vậy, kỷ niệm về tình đầu nói riêng, tình yêu nói chung là
tài sản tinh thần quý giá trong hành trang ký ức các chị em luôn mang theo, trân
quý và giữ gìn. Bài thơ truyền tải đi thông điệp: Hãy đừng làm tổn thương người
cũ, hãy biết trân quý và bảo vệ những kỷ niệm đẹp trong cuộc đời...
“Con đường” là bài thơ tình yêu với cảm xúc rất chân thành khiến chúng ta
thêm trân quý vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ, bề ngoài tưởng như giản dị thôi mà
trong thẳm sâu tâm hồn lại vô cùng sâu sắc, thuỷ chung./.
NGUYỄN THỊ THIỆN R6 A - Royal Cyti 72 Nguyễn Trãi, Thượng Đình, Thanh Xuân,
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét