Thơ cổ Trung Hoa, Nguyễn Ngọc Kiên dịch và giới thiệu

Thơ cổ Trung Hoa, Nguyễn Ngọc Kiên dịch và giới thiệu

 ( tiếp)

從軍行其二 -

琵琶起舞換新聲，
總是關山舊別情。
撩亂邊愁聽不盡，
高高秋月照長城。

Phiên âm:

TÒNG QUÂN HÀNH KÌ 2 – VƯƠNG XƯƠNG LINH

Tỳ bà khởi vũ hoán tân thanh,
Tổng thị quan san cựu biệt tình.
Liêu loạn biên sầu thính bất tận,
Cao cao thu nguyệt chiếu Trường Thành.

Dịch thơ:

BÀI CA TÒNG QUÂN KÌ 2 – VƯƠNG XƯƠNG LINH

Tì bà điệu mới đổi âm thanh

Vạn dặm quan san cách biệt  tình

Biên ải nỗi sầu nghe chẳng dứt

Trăng thu vời vợi chiếu Trường Thành.

NHÀ THƠ LƯU TRƯỜNG KHANH

Lưu Trường Khanh 劉長卿 (709-780), tự Văn Phòng 文房, người Hà Gian (nay là huyện Hà Gian, tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc) đỗ tiến sĩ năm Khai Nguyên thứ 21, làm quan đến thứ sử Tuỳ Châu. Tác phẩm có Lưu Tuỳ châu tập.

平蕃曲其三 -劉長卿

渺渺戍煙孤，
茫茫塞草枯。
隴頭那用閉，
萬里不防胡。

Phiên âm:

BÌNH PHIÊN KHÚC KÌ 2 – LƯU TRƯỜNG KHANH

Diểu diểu thú yên cô,
Mang mang tái thảo khô.
Lũng đầu na dụng bế,
Vạn lý bất phòng Hồ.

Dịch nghĩa:

KHÚC HÁT BÌNH PHIÊN KÌ 2  – LƯU TRƯỜNG KHANH

Hoang hoải khói biên trơ
Mênh mang cỏ ải khô
Đầu non nào cần khép
Muôn dặm không ngừa Hồ

Dịch thơ:

KHÚC HÁT BÌNH PHIÊN KHÚC (KÌ 2)  – LƯU TRƯỜNG KHANH

Khói biên hoang hoải trơ

Mênh mang cỏ ải khô

Đầu non nào cần đóng

Vạn dặm không phòng Hồ.

平蕃曲其三 -劉長卿

絕漠大軍還，
平沙獨戍閒。
空留一片石，
萬古在燕山。

BÌNH PHIÊN KHÚC KÌ 3 – LƯU TRƯỜNG KHANH

Tuyệt mạc đại quân hoàn,
Bình sa độc thú nhàn.
Không lưu nhất phiến thạch,
Vạn cổ tại Yên san.

Dịch nghĩa:

KHÚC HÁT BÌNH PHIÊN (KÌ 3) – LƯU TRƯỜNG KHANH

Từ hoang mạc xa xôi, đại quân trở về,
Miền sa mạc nay bình an, chỉ cần một người lính an nhàn.
Để lại một bia đá chơ vơ,
Trên núi Yên ghi chiến tích cho muôn đời sau.

Dịch thơ:

KHÚC HÁT BÌNH PHIÊN (KÌ 3) – LƯU TRƯỜNG KHANH

Hoang mạc xa đại quân trở lại

Sa mạc yên lính phải  an nhàn

Để lại một phiến thạch bàn,

Núi Yên chiến tích cho ngàn đời sau.

Tác giả dẫn tích Đậu Hiến đời Đông Hán năm 89 lãnh binh đánh bại quân bắc Hung Nô, đuổi tới núi Yên Nhiên, khắc bia ghi chiến thắng rồi trở về, và

 ưu tư cho thời cuộc nhà Đường, thường bị giặc phiên xâm phạm bờ cõi mà dẹp không yên.

 

NHÀ THƠ LÍ ÍCH – 李益

Lý Ích 李益 (748-829) tự Quân Ngu 君虞, người Cổ Tang, Lũng Tây (nay thuộc huyện Vũ Uy, tỉnh Cam Túc), thi nhân đời Trung Đường.

 

征人歌 – LÍ ÍCH

胡風凍合鷿鵜泉，
牧馬千群逐曖川。
塞外征人無盡日，
年年移帳雪中天。

KHÚC HÁT BINH SĨ – LÍ ÍCH

Hồ phong đống hợp Tịch Đề tuyền,
Mục mã thiên quần trục Ái xuyên.
Tái ngoại chinh nhân vô tận nhật,
Niên niên di trướng tuyết trung thiên.

Dịch nghĩa:

KHÚC HÁT BINH SĨ – LÍ ÍCH

Gió xứ Hồ làm suối Tịch Đề đóng băng,
Ngàn kỵ binh dân du mục đóng dọc theo sông Ái.
Nơi biên ải chiến sĩ trấn đóng không có ngày về,
Mỗi năm mùa đông tuyết đổ phải di chuyển lều trại.

Dịch thơ:

KHÚC HÁT BINH SĨ – LÍ ÍCH

Gios Hồ đóng băng suối Tịch Đề

Ngàn kị dân du sông Ái kia

Biên ải chinh nhân không trở lại

Mỗi năm tuyết đổ  phải chuyển di. 

Tựa đề có bản chép là "Noãn xuyên" 暖川. Suối Tịch Đề và sông Ái đều ở biên thuỳ phía Bắc.