Miên man hoài niệm                                                        Đinh Nhật Hạnh

ẤN TƯỢNG LẠ LÙNG, 65 NĂM TRƯỚC

Năm ấy tôi vừa 24 tuổi. Nộp đơn thi 2 trường Sư Phạm và Trường Y đều đạt kết quả, tôi chọn học Y có giấy gọi trước vừa vì một lý do riêng, liên quan đến cao vọng cải thiện dòng họ Đinh vốn yểu thọ từ nhiều thế hệ tiền bối. Sau một năm học tại huyện Nông Cống Thanh Hóa chúng tôi được lệnh dời theo trường lên Huyện Lang Quán (Thái Nguyên) tiếp tục khóa học. Buổi ấy thời chiến, không có phương tiện đi lại ngoài đi bộ hoặc xe đạp. Nhà trường điều ô tô tải, tôi chúa say xe nên xin kiếu. Gia đình bèn sắm cho một chiếc xe đạp thồ vừa chở hành lý cùng lương khô như ruốc thịt lợn lẫn sả băm nhỏ đựng trong ống bương và bánh chưng do nhà tự gói. Tiền lộ phí sẽ dựa vào hơn chục bánh thuốc lào Vĩnh Bảo, dọc đường tiện ai mua bán dần còn xe đạp tàng đến Thái Nguyên được giá thì bán lấy tiền tiêu mấy năm học tới.

Hôm đó, đến địa đầu Thanh Hóa. Buổi trưa nóng quá, ăn qua loa xong sẵn bóng đa cổ thụ mát mẻ, bèn rải ni lông, khóa xe nằm dưới bóng cây đánh một giấc dài. Thời buổi ấy dân tình hiền hậu, thật thà chẳng ai dòm ngó tơ hào của ai nên suốt cuộc hành trình dài dặc giang hồ ấy ngủ dọc đường buổi trưa như thế thật vô tư, chẳng phải mảy may lo nghĩ. Một hồi chuông giáo đường bỗng làm tôi tỉnh giấc. Chỉnh lại hành trang, bơm đôi lốp cho căng để lại lên đường. Lúc sắp lên xe, ngước nhìn lên chiếc cổng ngay dưới bóng đa vừa nằm nghỉ trưa, tôi bỗng đọc mấy chữ khắc vào hai cột xi măng trên cổng sắt mở sẵn của một nghĩa địa công giáo qui mô nhỏ mà ngay lúc đến mệt quá tôi không để ý. Chỉ vỏn vẹn 5 chữ quốc ngữ khắc chân phương thành 2 dòng đối xứng:

 Câu bên trái:            HÔM NAY TÔI

Câu bên phải:            MAI AI ?

Tôi lặng người như chạm luồng điện mạnh. Hai vế đối cố ý làm lệch số từ ấy nhất định không phải là câu đối thông thường. Một lời nhắn nhủ? Hay là lời cảnh báo cho người sống của một linh hồn đang lướt qua cổng nghĩa địa, ngay trước khi giã từ cuộc sống thế thường trở về với Đất! Thoạt đầu thấy ghê ghê. May mà lúc đó mới xế chiều mùa hạ nên cảm xúc chưa bị tác động mạnh, nếu như lại vào một buổi hoàng hôn ủ dột nào đó thì hẳn sẽ nặng nề biết mấy! Ý nghĩa tâm linh của 5 từ ấy ám ảnh tôi mãi. Quả thật, không phải là nỗi sợ của một lời hăm dọa từ cõi âm vọng về đè nặng mà là độ rộng, chiều sâu của một lời răn bảo cao siêu về lẽ đời gửi lại những người đang được sống trên dương thế rực ánh mặt trời chói lọi này. Một linh hồn thoát tục nhắc ta điều gì vậy!

“Mai ai ? ? ?

 Câu hỏi cứ lửng lơ treo trước trán mỗi người đang hạnh phúc "được sống”. Vâng, ai rồi cũng có một ngày nhất định nào đó ra đi-muốn sớm cũng không được, muốn trì hoãn cũng không xong–âu là quy luật của tự nhiên.Ta hãy luôn bình tâm, tự nhiên như nhiên về chuyện muôn đời trang nghiêm ấy. Cái chính mà gần bảy chục năm qua, 5 từ tưởng như rùng rợn đó thường vương vất trong tôi-không nghiệt ngã mà trái lại, đã thôi thúc tôi phải sống thế nào đây những năm -tháng –ngày- giờ vô giá mà mình còn được hưởng. Thế rồi như các bạn biết đấy, 15 năm qua tôi đã mê mải đi theo một con đường, hướng đến một nơi chắc không bao giở đến được-hấp dẫn cuốn hút ngày đêm-nhích từng bước một cùng bao bè bạn đồng hành bốn phương trời lồng lộng. 65 mùa xuân đã qua từ buổi xế chiều mùa hè năm ấy…

Tự nhiên, năm 2005-khi liều dấn thân vào thể thơ cực ngắn Haiku, sực  nhớ lại chuyện cũ, tôi viết như để họa cùng câu nhắn thiết tha kia của tác giả vô danh nọ, khắc trước cổng nghĩa trang nào đó-chưa hẳn đã còn sau 2 cuộc chiến tranh tàn phá -hai câu sau đây:

“Họa-Phúc trùm thiên hạ-

Hôm nay ai?

 Mai ai?

Và

“  Đời-

Đáng sống

 từng giây”

 Thế rồi kể từ đó, vợi dần mối thắc thỏm tâm linh từng gieo nặng một thời…

                                   Tiết Lập xuân2017

                                   ĐINH NHẬT HẠNH