Nhà văn Vũ Nho nhận xét về đề thi đại học môn Ngữ văn
VOV.VN -Đề thi đại học môn Ngữ văn năm nay có sự khác biệt so với với năm trước nhưng không rõ bằng đề thi tốt nghiệp THPT.
Đề
thi Ngữ văn khối C, D của đợt 2 kỳ thi tuyển sinh ĐH năm 2014 được đánh
giá là có sự đổi mới, khá hay, có tính phân loại cao. Phóng viên báo
Điện tử VOV phỏng vấn nhà văn, PGS.TS, chuyên viên cao cấp Vũ Nho, Viện
Khoa học Giáo dục Việt Nam.
Đề thi khá hay!
PV: Xin ông cho biết ý kiến, nhận định về đề thi môn Ngữ văn trong kỳ thi đại
học năm nay? Đề thi môn Ngữ văn so với đề thi của kỳ thi tốt nghiệp
THPT năm nay và đề thi đại học năm 2013 có sự khác biệt gì không, thưa
ông?
Nhà văn Vũ Nho: Cần
phải nói tổng quát về sự khác biệt giữa đề thi tuyển vào đại học và đề
thi tốt nghiệp THPT. Sau đó mới so sánh cụ thể sự khác biệt của đề thi
đại học và đề thi tốt nghiệp THPT của năm nay.
Đề thi tốt nghiệp là đề thi dành cho tất
cả học sinh phổ thông, yêu cầu của nó là cơ bản và phổ thông.Vì vậy, độ
khó của nó là vừa phải, sao cho mọi học sinh đã học qua chương trình
đều có thể đạt điểm trung bình trở lên để đỗ tốt nghiệp.
Trong
khi đó, đề thi đại học là đề thi tuyển. Đề thi này chỉ dành cho các em
học Khá, giỏi, có xu hướng theo đuổi ngành nghề có liên quan đến văn
chương. Vì thế, bao giờ độ khó của nó cũng cao hơn đề thi tốt nghiệp.
Mặt khác là đề thi tuyển, nên độ phân hóa của nó càng cao càng tốt.
Không cần phải để cho tất cả người thi đạt điểm trung bình. Vì thi
tuyển, cho nên chỉ lấy từ điểm cao xuống điểm thấp hơn đến khi vừa đủ số
chỉ tiêu thì dừng lại. Do đó sẽ có trường hợp người thi đạt điểm 6,
điểm 7 vẫn có thể bị rớt, nếu số điểm từ 7,5 đến 10 đã đủ chỉ tiêu
tuyển.
Nhà văn Vũ Nho
So sánh đề thi tốt nghiệp và đề thi đại
học năm nay, sự khác biệt đầu tiên là đề thi tốt nghiệp chỉ có hai câu,
thời lượng làm bài 120 phút. Trong khi đó đề thi đại học khối C và khối D
đều có 3 câu, thời lượng làm bài là 180 phút.
Đề thi đại học có 1 câu về đọc hiểu văn
bản (2 điểm), 1 câu nghị luận xã hội (3 điểm) và một câu nghị luận văn
học (5 điểm). Trong khi đề thi tốt nghiệp thì 1 câu gồm cả đọc hiểu văn
bản, kết hợp với nghị luận xã hội (3 điểm); 1 câu nghị luận văn học (7
điểm).
Mức độ yêu cầu của đề thi đại học cao
hơn, người dự thi phải độc lập bày tỏ quan điểm, phải bình luận các ý
kiến khác nhau được nêu ra trong đề mà không có gợi ý trước.
Thí sinh cần có tư duy tốt khi làm phần nghị luận xã hội
PV: Ông có thể đưa ra những đánh giá, nhận xét cụ thể về phần Nghị luận văn học và nghị luận xã hội trong đề thi?
Nhà văn Vũ Nho: Với
đề thi khối C, câu nghị luận xã hội đòi hỏi người dự thi phải bày tỏ
quan niệm của mình về kẻ mạnh. Câu văn trích trong tác phẩm “Đời thừa”
đã nói rõ điều đó. Một con người cụ thể, không thể cậy mạnh, dẫm lên
vai, chà đạp lên người khác. Ngược lại, kẻ mạnh là người sẵn sàng giúp
người khác, nâng người khác trên đôi vai mình. Đó là một quan niệm đúng
đắn, tiến bộ, phù hợp với tinh thần khoan dung của thế giới. Suy ra một
quốc gia cũng thế, không thể cậy mạnh, cậy giàu, ăn hiếp các nước láng
giềng và hành xử chỉ thỏa mãn tính ích kỉ của mình. Sức mạnh chân chính
là ở lẽ phải, lòng khoan dung, sự giúp đỡ. Người làm bài có thể lấy ví
dụ trong cuộc sống, liên hệ về hành động ngông cuồng của Trung Quốc khi
cậy mạnh, đưa giàn khoan Hải Dương 981 trái phép vào vùng đặc quyền
kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Đây là một đề hay.
Phần nghị luận văn học, đề đưa ra hai ý
kiến khác nhau về vẻ đẹp nổi bật và vẻ đẹp bề sâu. Cả hai ý kiến đều
đúng, tổng hợp lại thì mới thành nhận định đầy đủ về hình tượng sông
Hương. Người viết cần định hướng như thế để bình luận thì bài viết mới
hoàn chỉnh.
Với câu nghị luận xã hội của Đề thi khối
D. Đây là một quan niệm thoạt xem thì có vể rất hiện đại. Nhưng nếu xem
xét kĩ thì việc cống hiến hết mình là đúng, nhưng còn hưởng thụ tối đa
thì không hẳn là đúng. Bởi vì giữa cống hiến và hưởng thụ không phải lúc
nào cũng ở mức tương đương. Do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ
quan, sự hưởng thụ nhiều khi không thỏa mãn ở mức tối đa. Tinh thần của
con người chân chính là cống hiến hết mình, còn hưởng thụ thì tùy thuộc
hoàn cảnh, nếu chưa được cao, chưa được tốt thì không phải vì thế mà
không cống hiến hết mình. Phải nghĩ đến cống hiến trước, rồi sau mới là
hưởng thụ. Mà mức độ hưởng thụ thì không thể bất chấp hoàn cảnh đòi hỏi
tối đa.
Câu nghị luận văn học trong đề thi khối
D, đề đưa ra hai quan điểm khác nhau, bắt buộc người viết phải lựa chọn
một nhận định đúng đắn đề bình luận. Muốn thế, chẳng những phải nắm vững
bài thơ của Thanh Thảo, mà còn phải nắm rất vững tiểu sử của Lor-ca.
Đây cũng là một cách yêu cầu cao đối với người thi.
Đề có sự thay đổi nhưng không rõ như đề tốt nghiệp THPT
PV: Năm nay là năm đầu tiên Bộ GD-ĐT thay đổi Đề thi môn Ngữ văn. Ý kiến của ông về cách thức đổi mới môn học này?
Nhà văn Vũ Nho: Bộ
GD-ĐT chọn khâu thi cử để đột phá khi thực hiện đổi mới cơ bản và toàn
diện hệ thống giáo dục nước nhà. Thật sự là đã có những khác biệt so với
trước. Nhưng theo tôi không quá khác biệt. Trở lại đề thi tốt nghiệp
THPT so với đề năm trước, tôi đã nói là khác ở chỗ: trước thí sinh phải
làm 3 câu, giờ chỉ phải làm 2. Trước đây thí sinh phải làm đề nghị luận
văn học, một đề nghị luận xã hội dung lượng nhỏ hơn) và một câu hỏi về
chi tiết tác giả hoặc tác phẩm. Bây giờ chỉ làm hai đề về nghị luận văn
học và nghị luận xã hội. Tất nhiên, trong đề nghị luận xã hội, người
thi còn phải trả lời về phong cách ngôn ngữ văn bản, hiệu quả diễn đạt,
nhưng đây chỉ là câu hỏi phụ. Theo ý tôi, đề thi tốt nghiệp có khác,
nhưng không quá khác biệt là một hướng đổi mới đúng, chắc chắn.
Về đề thi đại học, cấu trúc vẫn tương
đương với đề thi năm trước. Có một điểm khác là những năm trước có 2 câu
dành cho chương trình nâng cao và không nâng cao, người thi học chương
trình nào thì thi câu dành cho chương trình đó. Năm nay, người ra đề đã
chọn phần chương trình trùng nhau là chính, và nếu có thì chỉ là dẫn câu
nói ở tác phẩm chưa học (Ví dụ tác phẩm “Đời thừa”, các em học chương
trình chuẩn không học). Nhưng đó chỉ là văn liệu để hướng đến việc suy
nghĩ của người thi về phẩm chất của kẻ mạnh.
Đối với câu hỏi 2 điểm, cũng có một nét
mới, đó là có 3 câu hỏi nhỏ về phương thức biểu đạt, phương thức tu từ
và câu hỏi về nội dung chính của đoạn văn bản được trích.
Có thể nói rằng, nếu so sánh đề thi đại
học môn Ngữ văn năm nay với năm trước thì đã có sự khác biệt, nhưng
không rõ bằng đề thi tốt nghiệp THPT. Và theo ý tôi, đây là việc đổi mới
thận trọng, cần thiết, không gây xáo trộn lớn. Với chương trình sách
giáo khoa giảng dạy Ngữ văn như hiện nay, không thể đột ngột thay đổi.
Đột ngột thay đổi trong giáo dục là phiêu lưu. Mọi việc thay đổi cần
điễn ra trong lộ trình, được chuẩn bị tốt cả hai phía người dạy và người
học, cũng như là trong dư luận xã hội.
PV: Bộ
GD-ĐT đang hướng tới 1 kỳ thi quốc gia chung với 4 bài thi. Trong đó, 1
bài thi có thể bao gồm những câu hỏi của nhiều môn (Ví dụ bài thi thứ
nhất gồm câu hỏi của các môn Xã hội như: Văn, Sử, Địa). Ông có thể đóng
góp về đề thi có thể ra theo hướng này như thế nào?
Nhà văn Vũ Nho: Tôi
chưa rõ chủ trương này đang được nghiên cứu hay đã được phê duyệt để
thực hiện. Cũng chưa biết 4 bài thi ấy có tên là những bài gì. Nếu bài
thi (tạm gọi là khoa học xã hội) có các câu hỏi của Văn, Sử, Địa thì
cũng không phải là cái gì đổi mới quá mức. Chẳng qua là gom ba môn vào
một mà thôi. Còn 3 bài thi kia có lẽ khoa học tự nhiên (Lý, Hóa, Sinh)
và Toán, Ngoại ngữ chăng? Nếu thế thì quá nặng nề để thi tốt nghiệp
THPT, mà cũng chưa chắc đã tốt cho việc tuyển sinh đại học. Chưa có gì
cụ thể về 4 bài thi trong 1 kì thi quốc gia chung.
PV: Xin cảm ơn ông!./.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét