ĐÊM NGUYÊN TIÊU, ĐỌC LẠI BÀI THƠ TÂM ĐẮC CŨ

Triệu Lam Châu

ĐÊM NGUYÊN TIÊU, ĐỌC LẠI BÀI THƠ TÂM ĐẮC CŨ

Lời tâm sự của Triệu Lam Châu:

Đầu năm 1980 tôi được Tổng cục Địa chất ở Hà Nội điều vào Tuy Hoà, Phú Yên để làm công tác giảng dạy địa chất tại Trường trung học chuyên nghiệp địa chất 2 Tuy Hoà (Trực thuộc Tổng cục Địa chất – Nay là Trường Cao đẳng Công nghiệp Tuy Hoà, trực thuộc Bộ Công Thương – Dự kiến sẽ lên Đại học Công Thương Miền Trung vào năm 2015).

Hồi ấy mới giải phóng miền Nam được năm năm, khí thế cách mạng còn hừng hực trong lòng mỗi người dân khắp cả nước. Rồi khắp trong mọi lĩnh vực của cuộc sống dẫu còn khó khăn về vật chất, nhưng luôn sáng lên tinh thần thi đua, lạc quan và rất đỗi yêu đời.

Ở Thư viện Hải Phú (tên ghép hai tỉnh Hải Dương và Phú Yên kết nghĩa trong kháng chiến chống Mỹ), Tuy Hoà hồi ấy có anh Dương Thái Nhơn rất tâm huyết với phong trào đọc sách. Anh đã lập ra Hội những người yêu đọc sách Tuy Hoà, mỗi tháng sinh hoạt một lần với nội dung rất phong phú, bao gồm: Toạ đàm về một cuốn tiểu thuyết, một tập thơ nào đó, rồi tổ chức đêm thơ…

Đêm thơ Nguyên tiêu lần đầu tiên của Thư viện Hải Phú được tổ chức vào Mùa xuân năm 1981, theo sáng kiến của anh Dương Thái Nhơn và được Hội những người yêu đọc sách Tuy Hoà ủng hộ và tham gia hết sức nhiệt thành. Triệu Lam Châu tôi vinh dự và may mắn được tham gia Đêm thơ Nguyên tiêu ở Tuy Hoà suốt từ năm 1981 đến giờ, đã là 34 năm rồi.

Cứ đều đặn hàng năm tổ chức Đêm thơ xuân như vậy, với sự tham gia của hàng ngàn khán thính giả nhiệt thành. Tiếng lành đồn xa, nhiều bạn thơ từ Huế - Đà Nẵng – PlêiKu – Quảng Ngãi – Bình Định – Thành phố Hồ Chí Minh – Nha Trang… đã đến dự hội thơ Tuy Hoà, nhất là khi địa điểm Đêm thơ Nguyên tiêu được đưa lên Núi Nhạn từ năm 1990.

Nhà văn Nguyễn Gia Nùng ở Nha Trang, ngay từ những năm đầu có Đêm thơ Nguyên tiêu Tuy Hoà, đều đến tham gia rất hăng hái. Rồi năm 2002 tại Hội nghị văn học Miền Trung, do Hội nhà văn Việt Nam tổ chức, ông có một bản tham luận nói về Đêm thơ Tuy Hoà hoành tráng với sự thành gia của hàng ngàn người dân, tồn tại từ năm 1981…Bản tham luận của nhà văn Nguyễn Gia Nùng làm kinh ngạc tất cả mọi người dự Hội nghị khi ấy.

Ở ngoài bắc, có tỉnh Quảng Ninh tổ chức Ngày thơ Quảng Ninh lần đầu tiên vào năm 1988.

Từ phong trào yêu thơ của hai tỉnh mở đầu là Phú Yên và Quảng Ninh, Hội nhà văn Việt Nam đã đề đạt với Đảng và Nhà nước cho phép tổ chức Ngày thơ trong cả nước, bắt đầu từ mùa xuân năm 2003.

Như vậy có thể nói sáng kiến tổ chức Đêm thơ Nguyên Tiêu đầu tiên của nước Việt Nam ta, thuộc về anh Dương Thái Nhơn ở Tuy Hoà, Phú Yên. Đêm thơ Nguyên Tiêu đầu tiên ở Tuy Hoà năm 1981 và Ngày thơ Quảng Ninh đầu tiên năm 1988. Ngày thơ Việt Nam đầu tiên năm 2003.

Và Đêm thơ Nguyên tiêu năm 2014 lại tới nữa rồi. Trong ánh sáng ảo huyền long lanh của Vầng trăng năm Giáp ngọ này, xin mời bạn đọc cùng đọc bài thơ tâm đắc của Triệu Lam Châu, được làm từ năm 1981 sau đây:

Triệu Lam Châu

Bản thơ tiếng Tày:

TÈO SLI PHÁC MỪA KHÁNH SƠN

Chài chứ mại tó wằn này bươn cón

Hây xướng wạ căn xảng coong vầy rủng vập vồng

Tó nả chài, noọng nhỏn nhẻn mủng lồng

T’ọ vầy thư slăm chài mại nỏ

Gẳm nẩy nhằng d’ú gằn, p’jủc chài oóc pế

T’jẻo quảng liu khjêu bích slắc đeo

Quá t’ầư nỏ t’àng pja thu, chuồn, chích

D’ú nưa đông noọng chắc bâu nò?

Kỷ lai tjểng voòng gừn này chài t’ỉnh thuổn

T’ồng gạ nhìn hăn noọng xướng hênh sli

Coỏng mà tẳm đông na quây lẩc

Sloong t’ỷ phuông khau – pế moòng wan

Rôi chứ lai nò bại p’ài gằn khuổi

Sloong gần hây chjếu ngàu nặm rủng roàng

Mủi tôi hạp chang đông hom phứt

Hai nhúm khua, đỏ nưa pá thông khjêu

Hai gẳm này t’ày rủng t’ày p’jòi

Chài t’jẻo xướng tèo sli noọng xướng

T’ồng gạ hăn bjoóc đông hom phứt

Cử bân mà bưởng pế khjêu xinh

Noọng ơi chắc pjoót slăm chài bâu

Pây nưa pế, t’ọ chứ đông nắt níu

Chang bấu chắc kỷ lai mòn viểc

P’ài dại mươi, slim phác bưởng tha wằn

Hây mì căn t’ọ dằng d’ản slắc gằm

Chài tẩư pế, noọng nưa đông quây lít

Hây vận xẩư căn chang tjểng xướng

Wạ coong vầy rường vửc gừn hâư

Rôi gẳm này voòng pế rì roà

Chủn nưa đông phò phjè bâư pá

Gừn khoay nẩư t’ọ phông đát quả

Noọng t’ỉnh hăn bâư phuối lăng bâu?

T’ày lẩc gừn hai t’ày rủng lai them

Slăm moóc meéc, hất rừ nòn đảy chẳng

Chủn noọng ngoòng bại gằm d’ản slắng

T’ồng slim chài cứ nẩy dử bấu nò?

Bưởng pế quây phúng phíng t’ẻn gừn

Noọng nưa phja mủng mà hăn nỏ

Chài xường xì tức pja gừn noỏc pế

Chăn táng lẻ mjều ún phông mà

Ljẹo mảu tức pja này, chài t’jẻo d’ương khau phja

D’ương t’jẻo đông thông hây pặt chay rảo cón

D’ương t’jẻo p’àn phong lan khoay nắt

Chài xo chjềng noọng slao bjoóc chăn mảc hom wan.

Tuy Hoà, wằn 21 – 1 – 1981

Bản thơ tiếng Việt:

                                 

THƠ TÌNH GỬI LÊN KHÁNH SƠN

Anh nhớ mãi cũng ngày này tháng trước

Cùng hát vang bên đống lửa bập bùng

Em nhìn anh sôi nổi, thẹn thùng

Mà lửa cháy lòng anh mãi thế

Đêm nay ở đất liền, mai anh đi bể

Lại trùng khơi  xanh biếc một màu

Luồng cá thu, chuồn, chích nơi đâu

Em ở trên rừng em có biết?

Bao tiếng sóng đêm nay anh nghe hết

Như lắng nghe tiếng của em ca

Vọng về từ rừng xa tha thiết

Đôi miền quê biển – núi ngân nga

Ôi nhớ mãi những chiều bên suối

Sau buồi làm về, ta soi bóng long lanh

Hương tô hạp giữa rừng thơm nức

Trăng mỉm cười núp trên tán thông xanh

Trăng đêm nay sáng đẹp vô cùng

Anh lại hát bài ca em đã hát

Anh như thấy hoa rừng thơm ngát

Cứ hướng về phía biển đông xanh 

Em ơi có hiểu nỗi lòng anh

Đi trên biển mà nhớ rừng da diết

Giữa biết bao bộn bề công việc

Bóng chiều buông, tình gửi hướng mặt trời

Phải lòng nhau mà chưa hẹn một lời

Anh dưới biển, em trên rừng xa lắc

Ta vẫn bên nhau trong tiếng hát

Và ngọn lửa rừng sáng đêm nao

Ôi đêm nay sóng biển rì rào

Chắc trên rừng lao xao tán lá

Đêm bình dị mà rung động quá

Em có nghe tiếng lá nói trong đêm?

Trăng về khuya càng sáng trong thêm

Lòng náo động, làm sao ngủ được

Chắc em mong những lời hẹn ước

Như nỗi lòng anh phải không em?

Phía biển xa nhấp nháy ánh đèn đêm

Em trên núi nhìn về sẽ thấy

Anh vẫn thường làm việc đêm trên biển đấy

Nhất là mùa đáng cá – xuân sang

Hết mùa đánh cá này, anh sẽ đến thăm em

Thăm lại cánh rừng thông ta cùng trồng độ trước

Thăm lại rừng phong lan ngây ngất

Anh sẽ hái bông hoa đẹp nhất cho em.

Tuy Hoà, ngày 21 – 1 – 1981

Mời Quý thính giả nghe bài hát Mùa trăng Núi Nhạn (của Triệu Lam Châu) theo đường dẫn sau đây:

http://www.youtube.com/watch?v=KdKeCm_Ppnw    (Mùa trăng núi Nhạn – Video nhạc Triệu Lam Châu)